“Ka ardhur koha”: A do t’i japë fund Evropa më në fund ndryshimit të orës?

Këtë fundjavë orët do të ecin përpara në të gjithë Evropën, por në vitin 2019 Parlamenti Evropian votoi për t’i dhënë fund ndryshimit të kohës dy herë në vit. Çfarë ndodhi me lëvizjen dhe a mund të kthehet sërish në axhendë?

Thënia thotë se koha është para, por në Bashkimin Evropian koha është gjithashtu politike.

Kur orët të nisin përpara në të gjithë bllokun të dielën, nuk do të jetë hera e fundit, pavarësisht dëshirës së miliona qytetarëve të BE-së për të parë dritat e fikur në ndryshimin çdo dy vjet.

Hulumtimet tregojnë se lëvizja e orës përpara dhe mbrapa në vjeshtë dhe pranverë ndikon negativisht në ekonomi, si dhe në shëndetin e njerëzve, duke nxitur thirrjet në rritje për t’i dhënë fund sistemit në Evropë – dhe më gjerë, transmeton albinfo.ch.

BE-ja propozoi heqjen e zakonit në vitin 2018 pasi gati katër milionë njerëz në shtetet e atëhershme 28-anëtare të bllokut – përpara se Britania të dilte zyrtarisht – dhanë mbështetjen e tyre në një konsultim të hapur.

Parlamenti – i vetmi organ i BE-së i zgjedhur drejtpërdrejt – e mbështeti reformën vitin e ardhshëm, por që atëherë ajo ka rënë në harresë pasi goditi kundërshtimin nga disa shtete të BE-së.

Sipas procesit të BE-së për të miratuar një ligj, Komisioni Evropian bën një propozim që Parlamenti Evropian dhe vendet anëtare duhet të votojnë veçmas – përpara se negociatorët e vendeve të BE-së dhe deputetët të bien dakord për një tekst përfundimtar.

Polonia, e cila mban presidencën e rradhës të bllokut deri në korrik, thotë se është koha për ta rikthyer këtë çështje në axhendën e shteteve, shkruan thelocal.

Mbështetësit duke përfshirë ligjvënësit tregojnë për studime që vërtetojnë se ndryshimi dëmton shëndetin.

“Ka një sasi të madhe provash që sugjerojnë se ndryshimi i orës çdo dy herë në vit është i keq për shëndetin e njeriut, i keq për kafshët, i keq për trafikun rrugor dhe ka shumë pak atribute të dobishme. Dhe është gjithashtu një shqetësim i madh,” tha ligjvënësi irlandez i BE-së, Sean Kelly.

“Kështu që unë mendoj se ka ardhur koha për të thënë mirupafshim,” tha Kelly, një nga përkrahësit më të zëshëm të zhdukjes së ndryshimeve të orës.

Kelly i kërkon BE-së të bie dakord për një datë të synuar për të ndaluar ndryshimin e orës, siç ka bërë me objektivat për të ulur emetimet e gazeve serrë.

‘Ora po troket’

Praktika e lëvizjes së orëve përpara në pranverë – për t’i shtuar një orë dritë mbrëmjes – filloi me Gjermaninë në Luftën e Parë Botërore dhe u përhap në të gjithë Evropën. Zakoni u rikthye në Luftën e Dytë Botërore, më pas ra në rrugë deri në krizën e naftës të viteve 1970 – kur u kthye për të kursyer energji dhe qëndroi.

Kundërshtarët e shohin reformën si humbje kohe, me BE-në tani që po lufton me sfida të mëdha nga pushtimi rus i Ukrainës deri te kërcënimi i luftës tregtare me Uashingtonin.

Por komisioni mbetet me shpresë, duke i thënë AFP se nuk ka plane për ta hequr atë.

“Ne besojmë se një zgjidhje e koordinuar është ende e arritshme dhe inkurajojmë rinovimin e diskutimeve nën presidencën aktuale,” tha zëdhënësja e komisionit Anna-Kaisa Itkonen.

Presidenca polake thotë se po lëviz në atë drejtim, ndërkohë që pranon se ka pasur mbështetje të kufizuar midis vendeve të BE-së.

“Ne po planifikojmë të konsultojmë joformalisht shtetet anëtare për të parë nëse është ende e mundur të çojmë përpara propozimin,” tha ai.

“Ndërsa ora po shkon, ne do të marrim kohën tonë për të vlerësuar situatën.”

Për Kelly, kjo është një çështje ku BE dhe Shtetet e Bashkuara mund të gjejnë një marrëveshje.

Pas rizgjedhjes së tij, Donald Trump tha se donte të hiqte qafe orën e kursimit si “të papërshtatshme” dhe “shumë të kushtueshme” – megjithëse që atëherë ai e ka zbutur tonin e tij, duke e quajtur atë një “çështje 50-50”.

Aleati i Trump dhe miliarderi i teknologjisë, Elon Musk, u hodh në grindje duke pyetur ndjekësit e tij këtë muaj nëse preferonin një orë më herët apo më vonë nëse ndryshimi ndodhte.

Shumica e 1.3 milionë votave preferuan që orët të vendoseshin një orë më vonë, që do të thotë se dielli do të lindte dhe do të perëndonte në një moment të mëvonshëm të ditës gjatë gjithë vitit.

Nëse BE-ja dhe Shtetet e Bashkuara ndonjëherë ndalojnë kohën në sistemin aktual, ata nuk do të jenë vetëm. Sipas Qendrës Kërkimore Pew, në dekadën e kaluar, Azerbajxhani, Irani, Rusia, Siria, Turqia dhe Uruguai kanë hequr dorë nga koha e kursimit të ditës.

Por disa janë penduar. Egjipti eliminoi ndryshimin e orës në 2014 përpara se ta rifuste atë nëntë vjet më vonë për të kursyer energji.

Mbështetësit e reformës në BE, ndërkohë, mund të kenë nevojë të presin edhe pak.

Një zyrtar i lartë lituanez tha se vendi nuk do të humbasë kohë dhe do ta bëjë këtë çështje një prioritet kur të marrë presidencën e BE-së në vitin 2027.

The post “Ka ardhur koha”: A do t’i japë fund Evropa më në fund ndryshimit të orës? appeared first on Albinfo.