Zgjedhjet në Francë/ Bashkëjetesa me Macron dhe skenarët e mungesës së qeverisjes

Një nga vendimet e shumta me të cilat ka habitur të tjerët, por edhe opinionin publik, ka qenë ai i shpallur nga Emmanuel Macron natën e zgjedhjeve evropiane. Rezultati i dobët i kutive të votimit e çoi atë në vendimin për shpërndarjen e Asamblesë Kombëtare të Francës për të mbajtur zgjedhjet parlamentare këtë të diel, 30 qershor dhe 7 korrik.

Ishte një shembull i një mentaliteti “makron” që habiti edhe kryeministrin, i cili tha se nuk ishte në dijeni. Francezët presin të shohin se çfarë do të japin sondazhet në dy të dielat e ardhshme.

E sigurt është se presidenti do të detyrohet të bashkëjetojë me një kryeministër që do të zgjidhet nga votimi, qoftë nga blloku i së djathtës ekstreme (RN) ose ai i së majtës (NFP).

Nëse Emmanuel Macron detyrohet të bashkëjetojë, kjo do të jetë e katërta për Republikën e Pestë Franceze, sipas Kushtetutës së hartuar në vitin 1958 nga Charles de Gaulle së bashku me ministrin e atëhershëm të Drejtësisë, Michel Debret.

Natyra e një bashkëjetese të ardhshme të Emmanuel Macron, fuqia e të cilit me Qendrën është në kulmin e saj, do të varet nga ajo se cili nga dy ekstremet e vendosura do të fitojë. Të gjitha matjet tregojnë se e djathta e skajshme me Jordan Bardela ka shanset më të mira. Shumë besojnë se një simbiozë Macron-Bardella do të rezultojë në një “bashkëjetesë të vështirë”. Në të njëjtën kohë, Fronti Popullor i së Majtës dhe të Pabindurit e Mélenchon nuk do të humbasin asnjë rast për të hyrë në lojën e protestave dhe pretendimeve si në Parlament ashtu edhe në rrugë.

Megjithatë, tradita kërkon që presidenti të propozojë një kryeministër nga grupi i fituesve dhe për këtë ka shumë skenarë.

Konstitucionalistja dhe profesoresha në Sorbonë Marie-Anne Coentet thekson megjithatë se “presidenti nuk është i detyruar” të emërojë një kryeministër . Në Kushtetutë shkruhet se ai “emëron”, pa qenë megjithatë i detyruar ta bëjë këtë. Ky detaj, dhe për shkak të vështirësive të periudhës kohore, do të thotë se Franca mund të mbetet pa qeveri për ditë ose javë, me Emmanuel Macron në krye.

Ekziston edhe mundësia e një qeverie “artificiale”, me marrëveshje paraprake për mos rrëzimin e saj, që vendi të funksionojë. Megjithatë, vihet re se nëse situata është e bllokuar, p.sh. për shkak të mungesës së vullnetarëve për kryeministër, si Jordan Bardela që e vendos si kusht sigurimin e një mazhorance absolute, Macron është i angazhuar për palëvizshmëri për një vit. Kushtetuta e Republikës së Pestë Franceze e detyron atë të qëndrojë për një vit, duke e penguar atë të kandidojë për zgjedhje të reja.