Evropa, kontinenti me ngrohjen klimatike më të shpejtë në botë

Evropa është kontinenti me ngrohjen më të shpejtë në botë pasi vendet u goditën nga ndikimet e qarta të ndryshimeve klimatike, moti ekstrem dhe temperaturat rekord në vitin 2024, tregon një raport i zgjeruar vjetor.

Rreth 100 shkencëtarë dhe ekspertë kontribuan për raportin evropian të klimës, të udhëhequr nga OKB-ja, që zbuloi se viti i kaluar ishte më i ngrohti në histori për kontinentin.

”Stuhitë ishin shpesh të rënda dhe përmbytjet ishin më të përhapurat që nga viti 2013, duke marrë të paktën 335 jetë dhe duke prekur rreth 413 000 njerëz”, sipas raportit të publikuar nga Organizata Botërore Meteorologjike e OKB-së (WMO) dhe Shërbimi i Ndryshimeve Klimatike ”Copernicus” (C3S).

”Kishte një kontrast të madh lindje-perëndim në kushtet klimatike, me kushte jashtëzakonisht të thata dhe të ngrohta në lindje krahasuar me kushtet e ngrohta por të lagështa në perëndim”, thanë ekspertët.

Ata zbuluan se Evropa është një nga rajonet me rritjen më të madhe të parashikuar të rrezikut nga përmbytjet dhe një ngrohje globale prej 1,5 gradë C mund të rezultojë në 30 000 vdekje vjetore në Evropë për shkak të nxehtësisë ekstreme.

Sekretarja e përgjithshme e WMO, Celeste Saulo, tha se “ky raport thekson se Evropa është kontinenti që ngroh më shpejt dhe po përjeton ndikime serioze nga moti ekstrem dhe ndryshimet klimatike”.

Sipas raportit, 30% e rrjetit të lumenjve evropianë e ka tejkaluar pragun “të lartë” të përmbytjeve gjatë vitit dhe 12% ka kaluar pragun e përmbytjeve “të rënda”.

Gjetjet treguan gjithashtu temperatura rekord të larta vjetore në pothuajse gjysmën e kontinentit dhe temperaturë rekord të lartë të sipërfaqes së detit në rajon, me 0,7 gradë C mbi mesataren.

Rritja mesatare e temperaturës ishte veçanërisht e pjerrët për detin Mesdhe, me 1,2 gradë C mbi mesataren.

Në shtator, zjarret në Portugali dogjën rreth 110 000 hektarë në një javë, që përfaqëson rreth një të katërtën e sipërfaqes totale të djegur vjetore të Evropës, ndërsa rreth 42 000 njerëz u prekën nga zjarret në Evropë, sipas raportit.

Sipërfaqja e tokës evropiane që përjetoi më pak se tre muaj (90 ditë) ditë me ngrica u zbulua gjithashtu të ishte më e madhja e regjistruar.

”Dhe të gjitha rajonet evropiane panë një humbje të akullit, me akullnajat në Skandinavi dhe Svalbard që panë normat e tyre më të larta të humbjes masive në rekord”, thanë ekspertët.

Në përgjithësi, Evropa Qendrore është një nga rajonet në botë ku akullnajat po tkurren më shpejt pasi OKB-ja bën thirrje për ruajtjen e akullnajave në vitin 2025.