Pesë vjet më parë, Zvicra u mbyll nga Covid-19 duke u zhytur në pasiguri

Pesë vjet më parë, më 13 mars 2020, Këshilli Federal urdhëroi mbylljen e shkollave në përgjigje të përhapjes së shpejtë të Covid-19. Tre ditë më vonë, ajo shpalli një gjendje të jashtëzakonshme dhe bllokim në të gjithë Zvicrën, duke çuar në mbylljen e restoranteve, dyqaneve, tregjeve dhe qendrave të kohës së lirë

“Ne duhet të bëjmë gjithçka për të shmangur përzierjen e brezave. Ne mund të vendosim për të gjitha masat që duam, por nëse e gjithë popullata nuk qëndron pas dhe respekton masat, është e kotë”, deklaroi Alain Berset më 13 mars 2020, duke shpallur mbylljen e shkollave dhe çerdheve, si dhe ndalimin e grumbullimit të më shumë se 10 personave. “Masat janë shumë të ashpra, por situata është serioze. Duhet të na lejojnë të mbrojmë njerëzit më të rrezikuar, objektivin tonë. Është si një shoqëri e re që kemi krijuar prej disa javësh, duke pranuar që gjërat të ngadalësohen”, shtoi ministrja e Shëndetësisë.

“Situata është e vështirë, por ne kemi mjetet për ta përballuar atë, mjekësor dhe financiarisht,” vuri në dukje gjithashtu Simonetta Sommaruga, në atë kohë Presidente e Konfederatës Zvicerane. Dy ditë më vonë, Këshilli Federal deklaroi se Zvicra ishte në një gjendje “të jashtëzakonshme” dhe njoftoi se restorantet, baret dhe bizneset jo thelbësore, si dhe vendet e kohës së lirë dhe argëtimi si muzetë, bibliotekat dhe kinematë, do të mbylleshin.

Një ndikim afatgjatë

Pas këtyre njoftimeve, klientët po nxitojnë drejt dyqaneve. Raftet janë pjesërisht bosh në disa qytete zvicerane, por shitësit me pakicë këmbëngulin se nuk ka rrezik për mungesa. Relaksimet e para të gjendjes së jashtëzakonshme u bënë në mesin e prillit 2020, mezi një muaj më vonë. Dimrin e ardhshëm, qeveria vendosi të shtrëngonte sërish masat mbrojtëse, përpara se t’i lehtësonte ato deri në verën e vitit 2021. Ndërsa pandemia mund të duket një kujtim i largët, Covid-19 ka pasur një ndikim të rëndësishëm dhe afatgjatë në sektorë të ndryshëm të shoqërisë, përfshirë punën, shëndetin dhe transportin.

PUNA: Pandemia ka çuar në një zgjerim global të telepunës në kompani. Pothuajse gjysma e të gjithë punonjësve kanë pasur mundësinë të punojnë nga shtëpia përgjithmonë ose të paktën herë pas here që nga fillimi i masave, sipas një studimi të vitit 2021 nga Zyra Federale e Statistikave. Njerëzit me arsim të lartë dhe ata me të ardhura të larta kishin veçanërisht të ngjarë të punonin nga shtëpia, përkatësisht me 67.7 dhe 72.3 përqind. Gjatë bllokimit, dukshëm më pak njerëz u lënduan në aksidente në Zvicër, të cilat ndikuan në financat e kompanisë së sigurimit të aksidenteve Suva. Kompania katërfishoi fitimin e saj operativ në 2020 në 241 milionë CHF. Ajo uli primet e sigurimit në vitin 2021. Aksidentet në punë u ulën me 10,8% krahasuar me një vit më parë, dhe aksidentet e kohës së lirë me 10,9%.

TË ARDHURAT: Një studim i FSO i vitit 2021 tregoi gjithashtu se 11.3% e popullsisë kishte përjetuar një rënie të të ardhurave për shkak të pandemisë. Në sektorët e hotelierisë dhe akomodimit, një në tre persona fitoi më pak për shkak të ndikimit të pandemisë.

SHËNDETI MENDOR: Pandemia pati pasoja negative edhe në shëndetin mendor të popullatës: 40.2% e njerëzve raportuan se kishte një efekt negativ në disponimin e tyre. Përqindja ishte veçanërisht e lartë tek njerëzit e moshës 16 deri në 24 vjeç (55.1%), ata me arsim të lartë (44.8%) dhe ata me të ardhura të mira (45.1%). Pensionistët ishin më të qetë në lidhje me krizën shëndetësore: vetëm një në katër persona lejoi që kjo çështje t’i shkatërronte jetën. Sipas një studimi të Universitetit të Bazelit, pothuajse një në dy njerëz ishin më të stresuar gjatë bllokimit sesa përpara krizës, me arsyet kryesore të përmendura ishin ndryshimet në punë ose arsim, reduktimi i jetës sociale dhe kujdesi për fëmijët. Përqindja e njerëzve që vuajnë nga simptomat e depresionit është rritur gjithashtu. Pesëdhjetë e shtatë përqind e të anketuarve raportuan se simptoma të tilla ishin përkeqësuar. Shërbimi i asistencës së La Main Tendue kreu dukshëm më shumë intervista në vitin 2020 sesa një vit më parë: 7% më shumë telefonata u morën nga linja telefonike “143”. Nga prilli deri në korrik dhe në dhjetor, organizata ofroi rreth 200 orë shtesë intervistash. Intervistat ishin më të shumta dhe më të gjata.

VARËSIA: Sipas Addiction Switzerland, pandemia ka krijuar grupe të reja rreziku. Njerëzit të cilët tashmë kishin sjellje problematike ndaj alkoolit përpara krizës treguan një rritje të konsumit të tyre të alkoolit. Një pjesë e madhe e duhanpirësve të përditshëm gjithashtu rritën konsumin e tyre gjatë dhe pas bllokimit. Në mesin e duhanpirësve të rastësishëm, pirja e duhanit priret të ulet.

TRANSPORTI RRUGOR: Bllokimi pati një ndikim vendimtar në uljen e trafikut rrugor. Gjatë vitit të parë të pandemisë, trafiku u ul ndjeshëm, siç tregon qartë numri i vdekjeve në rrugë: ndërsa në vitin 2019, në Zvicër vdiqën 42 persona për milion banorë, kjo shifër u ul në vetëm 22 në 2020, një rënie prej 52,4%.

NDOTJA E MJEDISIT: Reduktimi i trafikut rrugor përmirësoi cilësinë e ajrit në vitin 2020, por jo shumë: vlerat kufitare për ozonin u tejkaluan përsëri, siç ishin ato për pluhurin e imët të thithshëm, të paktën në jug të Alpeve, siç tregohet në raportin e cilësisë së ajrit 2020 të Zyrës Federale për Mjedisin.

NDIHMË FINANCIARE: Për të luftuar pandeminë janë marrë masa të ndryshme për stabilizimin e ekonomisë. Këto synonin bizneset, punëtorët dhe të vetëpunësuarit. Këto përfshinin përfitimet e punës me kohë të shkurtër, shtesat e humbjes së të ardhurave dhe kreditë kalimtare. Konfederata shpenzoi 16.8 miliardë franga për kompensimin e punës me kohë të shkurtër dhe 17 miliardë për kreditë kalimtare të dhëna bizneseve gjatë valës së parë. Konfederata gjithashtu mbështeti disa sektorë të tillë si kultura (478 milionë), sportet profesionale (350 milionë), dhe sportet bazë dhe konkurruese (259 milionë).

The post Pesë vjet më parë, Zvicra u mbyll nga Covid-19 duke u zhytur në pasiguri appeared first on Albinfo.