Pse nuk është çudi që shtetet evropiane po ashpërsojnë kërkesat gjuhësore?

Me shumë vende në Evropë që imponojnë kërkesa të reja ose më të ashpra gjuhësore për rezidencën ose shtetësinë, ekspertët thonë se nuk është befasi duke pasur parasysh rritjen e partive nacionaliste dhe rëndësinë e gjuhës për identitetin kombëtar.

Disa vende evropiane kërkojnë njohjen e gjuhës vendase për të marrë qëndrim të përhershëm ose shtetësi, dhe më shumë po vendosin politika të tilla ose po forcojnë nivelin e kërkuar.

Në vitin 2024, Franca miratoi një ligj që kërkon teste të gjuhës frënge për lloje të caktuara të kartave të qëndrimit.

Suedia aktualisht po ecën përpara me kërkesat gjuhësore për shtetësinë. Italia gjithashtu filloi të kërkojë një test gjuhësor kur aplikoi për natyralizime me martesë në 2018.

Dhe përtej Atlantikut, Presidenti Donald Trump sapo ka nënshkruar ligjin që anglishtja do të jetë gjuha zyrtare e SHBA. Pse gjuhët po bëhen një faktor kaq i rëndësishëm në politikat e qëndrimit dhe të nënshtetësisë?

Carmen Silvestri, një gjuhëtare dhe studiuese postdoktorale në Universitetin e Reading në Mbretërinë e Bashkuar, thotë se “ky trend nuk është befasues në kohët aktuale duke pasur parasysh rritjen e partive nacionaliste”.

Gjuhët si element i identitetit dhe përkatësisë kombëtare janë historikisht të lidhura me lindjen e shtetit-komb, në vitet 1700-1800, thotë ajo, transmeton albinfo.ch.

“Nacionalizmi mbetet themeli i shtetit-komb. Nuk ka nacionalizëm pa ‘ngjitës social’ dhe gjuha është më e dukshme,” argumenton Dr Silvestri.

Identiteti kombëtar

Sipas një raporti të kohëve të fundit nga Pew Research Centre, një institut kërkimor me bazë në SHBA, shumë njerëz thonë se të folurit e gjuhës vendase është ajo që e bën dikë që t’i përkasë “vërtetë” një vendi, e ndjekur nga ndarja e zakoneve dhe traditave të tij dhe lindja atje, shkruan thelocal.ch.

Pikëpamjet ndryshojnë sipas vendit, moshës, arsimit dhe ideologjisë. Njerëzit më të rinj dhe të arsimuar kanë më pak gjasa ta shohin gjuhën si të rëndësishme për përkatësinë, ndërsa mbështetësit e partive populiste të krahut të djathtë kanë më shumë gjasa ta konsiderojnë atë thelbësore.

Në Evropë, Hungaria ka pjesën më të madhe të të anketuarve (74 për qind) duke thënë se të folurit e gjuhës lokale është çelësi për identitetin kombëtar.

Franca dhe Holanda pasojnë me 64 për qind. Greqia qëndron në 63 për qind, Gjermania në 62 dhe Polonia me 60 për qind. Në Itali dhe në Mbretërinë e Bashkuar përqindja ishte 58 për qind dhe në Suedi 52, megjithëse arriti në 83 për qind për mbështetësit e partisë së ekstremit të djathtë, Demokratët e Suedisë.

Silvestri thotë: “Përpara shtetit-komb, feja ishte shënuesi i identitetit ose ‘ngjitësi shoqëror’ që lidhte komunitete të ndryshme nëpërmjet një mesazhi të shenjtë të përbashkët dhe traditë shpirtërore.

“Lindja e shtetit-komb krijoi një konstrukt të ri shoqëror duke përdorur mjete të tjera për t’i imagjinuar njerëzit si një komunitet, dhe gjuha ishte më imediate.

“Ky proces u përshpejtua nga shpikja e shtypit dhe ardhja e gazetave, të cilat filluan të përhapin informacione duke përdorur një gjuhë të përbashkët, dhe procesi i sekularizimit pas Revolucionit Francez.”

Sot në Evropë, hulumtimi Pew zbulon se të qenit pjesë e fesë mbizotëruese të një vendi është faktori më pak i rëndësishëm për perceptimin e identitetit, me normat më të larta të regjistruara në Greqi dhe Poloni (19 për qind), e ndjekur nga Italia (15 për qind), Holanda (12), Hungaria (8), Gjermania dhe Spanja (6), Franca (5) dhe Suedia (3).

Shoqëritë multikulturore

Krahasuar me Evropën, në Kanada dhe SHBA, vetëm 49 dhe 48 përqind e pjesëmarrësve në sondazhin e Pew thanë se gjuha është një faktor i rëndësishëm i përkatësisë.

Dr Silvestri shpjegon qëndrimin e ndryshëm duke thënë se “si Kanadaja ashtu edhe SHBA-ja kanë një histori të rëndësishme migrimi dhe kanë filluar si shoqëri multikulturore, kështu që ka faktorë të tjerë në lojë për të përcaktuar identitetin kombëtar”.

Nga ana tjetër, respektivisht 38 dhe 34 përqind thanë se është “shumë e rëndësishme të ndiqen zakonet lokale në mënyrë që t’i përkasim vërtet”, një përqindje e lartë deri në 62 dhe 60 përqind në Hungari dhe Greqi, 42 përqind për Italinë dhe Spanjën, por bie në 39 përqind në Francë, 25 përqind në Gjermani dhe 17 përqind në Suedi.

Kjo mund të shpjegohet gjithashtu përmes një lente nacionaliste pasi njerëzit i qasen zakoneve dhe traditave lokale “nëpërmjet njohjes së gjuhës”, thotë Dr Silvestri.

Shumëgjuhësia

Në një kontekst të tillë, dhe me partitë nacionaliste në rritje në të gjithë Evropën, cili është roli i shumëgjuhësisë?

Dr Silvestri thotë se “shumëgjuhësia nuk ka asnjë korrespondencë me identitetin kombëtar”.

“Nëse identiteti kombëtar ka korrespondencë me gjuhën, shumëgjuhësia nuk është faktor identiteti apo përkatësie. Është një mjet për të hyrë në tekste dhe për të komunikuar”, tha ajo.

“Ndihmon në lidhjen e grupeve shoqërore, dhe ndërsa është e rëndësishme të kesh një rrënjë socio-gjuhësore në gjuhën amtare, shumëgjuhësia ndihmon për t’u lidhur, bashkëpunuar, ndarë dhe gjithashtu të kuptuarit e tjetërsisë duke zhvilluar një pamje më të gjerë të komuniteteve përtej kufijve të identitetit kombëtar.”

The post Pse nuk është çudi që shtetet evropiane po ashpërsojnë kërkesat gjuhësore? appeared first on Albinfo.