Gjykata e Lartë e SHBA-së miraton ligjin e Tennessee që ndalon kujdesin mjekësor për tranzicionin gjinor te të miturit

Gjykata e Lartë e Shteteve të Bashkuara ka vendosur të mbështesë ligjin e shtetit Tennessee që ndalon ofrimin e trajtimeve mjekësore për tranzicionin gjinor te të miturit, një vendim me ndikim të mundshëm kombëtar, pasi 25 shtete të tjera kanë miratuar ligje të ngjashme.

Me një shumicë prej 6 votash pro dhe 3 kundër, gjykatësit vendosën se ligji i vitit 2023 – që ndalon aksesin e të miturve në trajtime si bllokuesit e pubertetit dhe terapitë hormonale – nuk përbën diskriminim.

Rasti, i njohur si United States v Skrmetti, ishte hera e parë që Gjykata e Lartë trajtonte një çështje që lidhet me kujdesin shëndetësor për personat transgjinorë. Ai u ngrit nga tre adoleshentë transgjinorë nga Tennessee, prindërit e tyre dhe një mjek që ofron trajtime tranzicioni, të cilët argumentuan se ligji shkel të drejtën kushtetuese për mbrojtje të barabartë përpara ligjit, duke diskriminuar mbi bazën e gjinisë.

Vendimi i shumicës: jo diskriminim

Kryetari i Gjykatës, John Roberts, shkroi vendimin, duke deklaruar se ligji SB1 nuk diskriminon personat transgjinorë. Ai theksoi se “Tennessee ka arritur në përfundimin se ekziston një debat i hapur midis ekspertëve mjekësorë për rreziqet dhe përfitimet e përdorimit të bllokuesve të pubertetit dhe hormoneve për trajtimin e disforisë gjinore.” Sipas tij, ndalimi i trajtimeve nëpërmjet këtij ligji “është një përgjigje e drejtpërdrejtë ndaj kësaj pasigurie.”

Ligji ndalon çdo ndërhyrje që lejon “një të mitur të identifikohet me një gjini të ndryshme nga ajo e lindjes” ose që trajton “ankthin e perceptuar për shkak të mospërputhjes ndërmjet seksit dhe identitetit gjinor”.

Dallimi në trajtime: kundërshtimet e prindërve

Familjet që paditën shtetin argumentuan se trajtimet si bllokuesit e pubertetit përdoren edhe për kushte të tjera mjekësore te të miturit, të cilët nuk janë të ndaluar t’i marrin këto medikamente. Ata theksuan se ligji diskriminon fëmijët e tyre vetëm për shkak të identitetit gjinor dhe u mohon prindërve të drejtën për të zgjedhur kujdesin mjekësor për fëmijët e tyre.

Mendimi kundërshtues: “Një braktisje ndaj fëmijëve transgjinorë”

Tre gjykatëset liberale – Sonia Sotomayor, Elena Kagan dhe Ketanji Brown Jackson e kundërshtuan vendimin. Në një reagim të fortë, gjykatësja Sotomayor shkroi se vendimi “lejon diskriminim mjekësor mbi bazën e gjinisë” dhe theksoi se “Gjykata braktis fëmijët transgjinorë dhe familjet e tyre përballë kapriçove politike.”

Ajo paralajmëroi se ky vendim “autorizon, pa asnjë rezervë, dëme të mëdha për fëmijët transgjinorë dhe për prindërit që i duan ata.”

Reagime të përziera: nga mbështetje në Tennessee te zemërim nga aktivistët

Ish-presidenti Joe Biden kishte mbështetur padinë kundër ligjit gjatë mandatit të tij, ndërsa administrata e Donald Trump, e cila ka rikthyer mbështetjen për ligjin – e lejoi çështjen të vazhdonte për një vendim nga Gjykata e Lartë.

Prokurori i Përgjithshëm i Tennessee, Jonathan Skrmetti, e përshkroi vendimin si një “fitore historike”. “Ky është një sukses i madh për mjekësinë e bazuar në prova, për demokracinë dhe për të drejtën e shteteve për të vendosur ligjet e tyre,” deklaroi ai.

Skrmetti argumentoi se ndalimi është i nevojshëm për shkak të “natyrës së pakthyeshme” të trajtimeve për tranzicionin gjinor. Por grupet që mbrojnë të drejtat e personave LGBTQ+ nuk janë dakord, duke theksuar se trajtimet si bllokuesit e pubertetit janë të kthyeshme dhe se ndalimi i tyre rrezikon më shumë shëndetin e të rinjve transgjinorë.

Organizata Human Rights Campaign, një ndër zërat kryesorë për të drejtat LGBTQ+ në SHBA, e quajti vendimin “shkatërrues”.

“Kjo Gjykatë zgjodhi të lejojë politikanët të ndërhyjnë në vendime mjekësore që duhet të merren mes mjekëve, pacientëve dhe familjeve një tradhti mizore ndaj fëmijëve që kishin nevojë për drejtësi pikërisht tani,” tha presidentja e HRC, Kelley Robinson.