Trump vendosi tarifa ndaj Kinës, a është Pekini i përgatitur për një luftë tregtare?

Presidenti Donald Trump më në fund e ka përmbushur premtimin e fushatës për të rritur tarifat për importet kineze – duke njoftuar të shtunën tarifa prej 10% për të gjitha mallrat kineze që vijnë në vend, si pjesë e masave gjithëpërfshirëse tregtare që synonin gjithashtu Meksikën dhe Kanadanë.

Tani pyetja për udhëheqësit kinezë është se sa fort duhet të hakmerren, shkruan CNN.

Në vazhdën e njoftimit, zyrtarët kinezë – të cilët u goditën nga masa e Trump ndërsa ishin në mes të një feste publike njëjavore – u zotuan të paraqesin një ankesë në Organizatën Botërore të Tregtisë dhe “të marrin kundërmasat përkatëse” pa specifikuar se në çfarë forme.

Vendosja e një tarife prej 10% për mallrat kineze të importuara në Shtetet e Bashkuara “shkel seriozisht rregullat e OBT-së”, tha në një deklaratë të dielën Ministria e Tregtisë e Kinës, duke shtuar se Kina “do të mbrojë me vendosmëri të drejtat e saj”.

Kjo përgjigje, të paktën deri më tani, ka qenë dukshëm më pak konkrete sesa ato nga Meksika dhe Kanadaja, të cilat të dyja shpejt u zotuan për tarifa të shpejta hakmarrëse. Njoftimi i fundit ngre një tarifë 10% për produktet kineze, në vend të 25% për të gjitha mallrat nga Meksika dhe shumica nga Kanadaja – të gjitha pritet të hyjnë në fuqi të martën. Ndryshe nga Kina, ku tarifat e fundit tejkalojnë ato ekzistuese për një sërë mallrash, Kanadaja dhe Meksika më parë gëzonin pothuajse një marrëdhënie pa doganë me SHBA-në.

Por ka edhe arsye të tjera, përveç numrit pranë shenjës së përqindjes dhe festës publike të Kinës, të cilat mund të përbëjnë reagimin relativisht të butë nga ekonomia e dytë më e madhe në botë.

Pekini ka shijuar një fillim të papritur të ngrohtë të mandatit të dytë të Trump – një zhvillim i mirëpritur për liderët kinezë pasi ata kërkojnë të shmangin përshkallëzimin e fërkimeve tregtare dhe teknologjike në të njëjtën kohë kur ekonomia e vendit të varur nga eksporti ngadalësohet.

Udhëheqësi kinez Xi Jinping dhe Trump patën atë që lideri amerikan e quajti një telefonatë “shumë të mirë” disa ditë përpara se Trump të merrte detyrën dhe ceremonia e tij inauguruese u ndoq nga zyrtari kinez i nivelit më të lartë që ishte dërguar ndonjëherë në një ngjarje të tillë.

Presidenti amerikan ka dërguar gjithashtu sinjale të tjera se ai është në modalitetin e marrëveshjeve me Pekinin – duke thënë vazhdimisht se shpreson të punojë me Xi për zgjidhjen e luftës së Rusisë në Ukrainë dhe duke sugjeruar në një intervistë të fundit me Fox News se ai mendonte se Uashingtoni dhe Pekini mund të arrinin një marrëveshje tregtare.

Ndërsa presidenti bëri fushatë për të fituar konkurrencën ekonomike me Kinën dhe e grumbulloi administratën e tij me një grup skifterësh kinezë, toni i fundit mund t’i sugjerojë Pekinit se është më mirë të mos përshkallëzohet shumë, të paktën jo ende.

Ende kohë për një marrëveshje?

Tarifat prej 10% janë shumë larg nga tarifat mbi 60% që Trump sugjeroi se mund të vendoste për mallrat kineze gjatë fushatës. Trump – të paktën në retorikën e tij – i ka lidhur kryesisht këto detyra me rolin e furnizuesve kinezë në tregtinë e fentanilit, jo me çekuilibrin tregtar midis SHBA-së dhe Kinës.

Në vend të kësaj, pritshmëria brenda Kinës ka qenë që Trump mund të jetë duke kërkuar kohën e tij derisa të marrë rezultatet e një hetimi më të madh në marrëdhëniet ekonomike dhe tregtare SHBA-Kinë, të cilin ai e urdhëroi në një urdhër ekzekutiv të nënshkruar në ditën e tij të parë në detyrë.

“Trump mund të mbështetet në rezultatet e ardhshme të hetimeve tregtare për të vendosur ose zgjeruar tarifat ndaj vendeve specifike, duke testuar tolerancën dhe gatishmërinë e tyre për të negociuar,” tha një analizë e publikuar të dielën në faqen e internetit të Institutit të Zhvillimit Fudan me qendër në Shangai.

“Rreziku i përshkallëzimit në një ‘luftë tregtare të plotë’ nuk mund të përjashtohet. Përpara se të ndërmerren ndonjë veprim aktual, Trump mund të përdorë ende strategji të paqarta për të ushtruar presion ndaj kundërshtarëve dhe për të pritur lëshime thelbësore prej tyre”, vazhdoi ai.

Rishikimi i urdhëruar nga Trump, që do të mbahet më 1 prill, pritet të drejtojë nëse Shtëpia e Bardhë vendos detyrime të mëtejshme ndaj Kinës. Ndërkohë, Pekini ka kohë për të ndërtuar një marrëdhënie me Trump, për ta argëtuar atë në kryeqytetin kinez ose për të nxitur një marrëveshje parandaluese për të shmangur ndëshkimet më të rënda ekonomike.

Mesazhi nga niveli më i lartë politik i Kinës ka qenë pajtues. Zëvendëskryeministri kinez Ding Xuexiang muajin e kaluar u tha elitave të mbledhura në Davos se Pekini dëshiron të “promovojë tregtinë e ekuilibruar” me botën, ndërsa Xi bëri thirrje për një “pikë të re fillimi” në lidhjet SHBA-Kinë.

Vendimi i Pekinit për t’u ankuar në OBT për tarifat e reja nënvizon një mesazh kyç nga propaganduesit e Partisë Komuniste Kineze: se Kina luan sipas rregullave globale, ndërsa SHBA-ja është ajo që nuk e bën. Pekini ka mbrojtur gjithashtu përpjekjet e tij për të kontrolluar eksportet e kimikateve pararendëse për fentanyl dhe tha se kriza e drogës është “problemi i Amerikës”.

Mbetet për t’u parë nëse Kina do të shpallë më shumë kundërmasa tregtare në ditët në vijim. Por përgjigja e tij fillestare ndaj detyrës 10% dhe mesazheve në javët e fundit sugjeron se mund të jetë ende në një modalitet pritjeje dhe shikimi përpara se të gërmojë shumë thellë në kutinë e veglave të masave hakmarrëse.

Një opinion i botuar nga transmetuesi shtetëror CCTV të dielën dënoi tarifat “të gabuara” duke kërkuar gjithashtu më shumë bashkëpunim midis dy vendeve.

Duke peshuar hakmarrjen

Ekspertët brenda vendit kanë minimizuar ndikimin e tarifave 10% – mes një debati më të madh nëse do t’i shërbente Kinës për të përshkallëzuar një luftë tregtare si gjatë administratës së parë.

Në vitin 2018, Trump rriti ose vendosi tarifa për qindra miliarda importe kineze në SHBA, me Pekinin që u kundërpërgjigj me ato që analistët thonë se ishin rreth 185 miliardë dollarë nga tarifat e veta për mallrat amerikane.

Administrata Biden kryesisht i mbajti ato detyra në vend, ndërsa u përqendrua në qasjen e saj të ashtuquajtur “oborr i vogël, gardh i lartë” për tregtinë me Kinën – duke vendosur kontrolle të synuara të eksportit në aksesin kinez në teknologjinë e lartë që mund të kishte aplikime ushtarake.

Kjo bëri që Pekini të lëshonte kontrollet e veta – duke kufizuar eksportin e disa mineraleve kritike dhe teknologjive të lidhura me të cilat mbështeten vendet për të fabrikuar produkte nga mallrat ushtarake te gjysmëpërçuesit. Në fund të vitit të kaluar, vendi rinovoi rregulloret e tij të kontrollit të eksporteve, duke mprehur aftësinë e tij për të kufizuar të ashtuquajturat mallra me përdorim të dyfishtë.

Rritja e përdorimit të këtyre kontrolleve, si dhe tarifat hakmarrëse, mund të jenë lëvizje për Pekinin në javët në vijim ose nëse Trump vendos tarifa më të larta në muajt e ardhshëm.

Ndërkohë, Pekini tashmë ka ndërmarrë hapa për t’u izoluar nga disa nga ndikimet e tarifave, të cilat vetë Trump e ka pranuar se mund të sjellin “dhimbje” për amerikanët – një pranim që pason shqetësimet e ekonomistëve dhe anëtarëve të Kongresit se amerikanët do të përballojnë koston e masat.

SHBA importoi mallra me vlerë 401 miliardë dollarë nga Kina, me një deficit tregtar prej mbi 270 miliardë dollarësh në 11 muajt e parë të vitit të kaluar, sipas të dhënave të qeverisë amerikane. Kjo e vendosi Kinën pas vetëm Meksikës si një burim kryesor për mallrat e importuara në SHBA.

Media shtetërore kineze të dielën tha se eksportet e vendit në SHBA përbëjnë vetëm 3% të PBB-së së tyre dhe më pak se 15% të eksporteve totale të Kinës.

“Kina ka kohë që po përgatit më pak ekspozim ndaj SHBA-së, duke u diversifikuar në të gjitha mënyrat, jo vetëm në aspektin e partnerëve tregtarë, investimeve, por edhe monedhave dhe sistemit të pagesave”, tha Keyu Jin, profesor i asociuar i ekonomisë në Shkollën Ekonomike të Londrës për CNN. Fareed Zarakia gjatë Forumit Ekonomik Botëror në Davos muajin e kaluar.

“Tarifat do të dëmtojnë të dyja vendet. Por ju keni parë tashmë një lloj ridrejtimi gradual të tregtisë në vende të tjera (nga kompanitë kineze),” tha Jin.

Kina e sheh “Trumpin si dikë me të cilin mund të negociojnë, se ka vend për negociata”, shtoi ajo./abcnews.al