Ekoparku i Durrësit arrin finalet për çmimin prestigjioz në arkitekturën botërore

Ekoparku i Durrësit ka arritur zyrtarisht në fazën e parë të finaleve për çmimin prestigjioz në arkitekturën botërore, EU Mies Award (Çmimi Mies Van Der Rohe nga Çmimet e Bashkimit Evropian për arkitekturën moderne).

Lajmin e ka bërë publik kryeministri shqiptar, Edi Rama, përmes një publikimi në median sociale X, njohur më parë si Twitter.

“Duke e shndërruar një landfill dikur famëkeq në një simbol të eko-rezistencës, ne po bëjmë hapa drejt një Shqipërie më të pastër dhe më të gjelbër”, shkruan kreu i Qeverisë shqiptare, lidhur me ngjarjen.

Thrilled to announce that the Durres Ecopark project has reached the finals of the prestigious world architecture award at https://t.co/7dXTjpGNvz. Transforming a once notorious landfill into a symbol of eco-resilience, we're making strides toward a cleaner and greener Albania.… pic.twitter.com/SXGp9uE29Q

— Edi Rama (@ediramaal) October 14, 2023

Në vetë faqen e çmimeve prestigjioze, shkruhet se Eco Park Durrës është një park i madh publik i ndërtuar mbi një ish-landfill, që ishte një problem serioz mjedisor për qytetin.

Dizajni është frymëzuar nga një mozaik i famshëm lokal romak, “E bukura e Durrësit”, i cili shërben si një metaforë për shndërrimin e një vendi të ndotur me konotacione negative në një hapësirë publike për rekreacion dhe edukim mjedisor.

Aty shpjegohet se si projekti transformon një landfill të kontaminuar, në një vendgrumbullim sanitar të formuar nga kodra të përbëra nga mbetjet.

Kodrat janë të mbuluara me bimësi dhe të skalitura duke krijuar një ndërhyrje arti të tokës. Një rrjet shtigash dredha-dredha e bën të gjithë peizazhin të kalueshëm, duke e kthyer atë në një park publik të qytetit të pajisur me ambiente rekreative dhe sportive.

Kodra më e madhe, e bërë gjithashtu me mbeturina të ngjeshura, strehon në njërën anë murin më të lartë të ngjitjes në Ballkan, i cili është gati për të zhvilluar garat ndërkombëtare.

Ecopavilion-i i vendosur në hyrje ka ambiente për parkun dhe një ekspozitë të përhershme që promovon ndërgjegjësimin ekologjik tek vizitorët dhe shkollat. Një rrjet prej nëntë eko-pavijonesh tematike do të ndërtohet në majë të kodrave për të paraqitur problemet kryesore mjedisore të Shqipërisë dhe për të përforcuar rolin edukativ të parkut.

Vendi është përdorur prej vitesh si një vendgrumbullim i hapur ku mbetjet e ngurta janë grumbulluar pa asnjë mbrojtje. Si rezultat u krijua një problem serioz mjedisor. Ndotja e tokës prodhohej nga rrjedhjet e mbetjeve të ngurta në tokë.

Ndotja e ajrit u shkaktua nga zjarret e shpeshta të provokuara nga njerëzit që digjnin ilegalisht plastikë dhe mbetje organike për të nxjerrë çelikun. Ndotja e ujit u krijua nga shpërndarja e mbetjeve në kanalet e ujit dhe ndotja e ushqimit u krijua për shkak të praktikës së ushqyerjes së kafshëve me materialet organike të mbetjeve.

Funksioni kryesor i projektit ishte të zgjidhte një problem emergjence mjedisore. Por ky problem nuk u kuptua vetëm si teknik që mund të zgjidhej me një landfill sanitar të rrethuar. Ajo u kuptua edhe si një çështje sociale që kërkonte një strategji më komplekse të fokusuar në zgjidhjen e problemeve mjedisore, krijimin e hapësirave publike rekreative për qytetin dhe promovimin e ndërgjegjësimit ekologjik tek qytetarët.

Kjo strategji parashikon Eco-Park si një makinë të gjallë mjedisore të aftë për të evoluar në të ardhmen duke shtuar pavionet e reja tematike dhe programe edukative.

Materiali kryesor i përdorur për ndërtimin e parkut janë mbetjet e gjetura në landfillin në vend. Mbetjet zhvendosen, formohen dhe kompaktohen për të formuar një peizazh artificial. Ky peizazh funksionon si një makinë pastrimi, duke nxjerrë rrjedhjet dhe duke eliminuar gazrat e metanit. Maja e kodrave është e mbuluar me një gjeomembranë dhe një kapak balte përfundimtare ku mbillet bimësia.

Kodra më e madhe ku ndodhet një mur ngjitjeje mbështetet nga një mur masiv 30 metra i lartë i bërë prej betoni të përforcuar që është projektuar në një formë të lakuar për të përballuar më me efikasitet forcat. Muri i ngjitjes është bërë nga panele GRP të papërshkueshëm nga uji të montuara në një strukturë çeliku të galvanizuar.

Gjeometria e murit është e formuar për të siguruar zona të ndryshme ngjitjeje si zona e ngjitjes për fëmijë dhe bouldering në anët, ose ngjitje me shpejtësi, rapell dhe ngjitje plumbi në qendër.

Muret e jashtme të pavijonit janë bërë nga gabione të ndërtuara me çelik të galvanizuar të mbushur me materiale të ndryshme të ricikluara që formojnë një përbërje të gjallë të lara-lara.

Përdorimi i materialeve që gjenden zakonisht në depozitimet e hapura dhe depozitimet e mbeturinave nënvizon mesazhin ekologjik të Ecopark dhe inkurajon reduktimin, riciklimin dhe ripërdorimin.

The post Ekoparku i Durrësit arrin finalet për çmimin prestigjioz në arkitekturën botërore appeared first on Albanian Post.