Katastrofë mjedisore dhe dështim klimatik, BE-ja ia hoqi maskën RMV-së

Institucionet në Maqedoninë e Veriut kanë dështuar tu sigurojnë qytetarëve mjedise të shëndetshme dhe ajër të pastër, kështu duke i vendosur ata përballë rreziqeve në shëndetin e tyre. Raporti i Progresit i Komisionit Evropian, edhe këtë vit i radhiti dështimet e vendit në fushën e mjedisit dhe klimës, shkruan Portalb.mk. 

Edhe pse Maqedonia e Veriut ka njëfarë përgatitjeje në fushën e mjedisit dhe ndryshimeve klimatike, gjatë periudhës raportuese është bërë përparim i kufizuar.

“Zbatimi dhe forcimi kanë mbetur prapa në të gjithë sektorët”, thekson KE-ja. 

Komisioni ngre alarm se sigurimi i mjediseve të shëndetshme mbetet një shqetësim, pasi studimet tregojnë ndikim në rritje të ndotjes së ajrit në shëndet. 

“Në cilësinë e ajrit, nuk ka pasur zhvillime legjislative gjatë periudhës raportuese. Janë ndërmarrë hapa të kufizuar për të përmirësuar kapacitetet”, thotë raporti. 

Në legjislacionin horizontal, nuk është bërë asnjë përparim. Nuk ka kapacitet të mjaftueshëm dhe mungesë të stafit të kualifikuar që punon për çështje që lidhen me mjedisin në administratën publike.

“Reformat për të zbatuar dhe forcuar legjislacionin mjedisor kanë ngecur”, thekson Komisioni Evropian. 

Menaxhimi i mbeturinave ende nuk është zgjidhur, KE rikujton se duhet të miratohen strategjitë kombëtare për menaxhimin e mbeturinave. 

“Strukturat rajonale të menaxhimit të mbeturinave nuk janë funksionale dhe ndërmarrjet komunale të shërbimeve nuk po funksionojnë në mënyrë efikase. Po hasen vonesa të mëtejshme në krijimin e një sistemi rajonal të menaxhimit të mbetjeve në të gjithë vendin”, thekson raporti. 

KE thekson se përpjekjet e shoqërisë civile për t’iu qasur drejtësisë për çështjet mjedisore janë refuzuar, pasi gjykatat nuk kanë përcaktuar llogaridhënie ligjore. 

Sa i përket menaxhimit të cilësisë së ujit, Ligji i ri për ujin duhet të miratohet për t’u përafruar më tej me Direktivat Kornizë të Ujit dhe Ujërat Nëntokësore.

“Nuk ka përparim në përafrimin me acquis të BE-së për përmbytjet dhe ripërdorimin e ujit”, thotë KE. 

Sa i përket mbrojtjes së natyrës, ligjet që përafrohen me Direktivat e Habitateve dhe Shpendëve dhe legjislacionin CITES nuk janë miratuar ende. 

Në sektorin e pylltarisë, përafrimi me acquis të BE-së mbetet i paplotë. 

Nuk pati zhvillime në fushën e ndotjes nga kimikatet dhe ndotjes akustike gjatë periudhës së raportimit. 

Nuk u bë asnjë përparim në fushën e ndryshimeve klimatike gjatë periudhës së raportimit. 

“Maqedonia e Veriut duhet urgjentisht të forcojë ndjeshëm kapacitetin e saj administrativ në sektorin e mjedisit dhe klimës në mënyrë që të bëjë përparim në përafrimin me acquis-in e BE-së”, thekson KE. 

Rekomandimet e Komisionit nga viti i kaluar u zbatuan vetëm pjesërisht dhe për këtë arsye mbeten kryesisht të vlefshme. Në vitin e ardhshëm, Maqedonia e Veriut duhet, në veçanti: 

• Të forcojë kapacitetet administrative dhe inspektuese për të zbatuar dhe zbatuar acquis-in mjedisor dhe për të zbatuar reformat strukturore në të gjithë sektorët. 

• Të sigurojë funksionimin e strukturave rajonale të menaxhimit të mbeturinave dhe të mundësojë zbatimin e investimeve në infrastrukturë për të krijuar një sistem rajonal të menaxhimit të mbeturinave në rajonet Verilindor dhe Lindor. 

• Të miratojë Ligjin për ndryshimet klimatike, të zbatojë Planin Kombëtar të Energjisë dhe Klimës (NECP), të përafrohet dhe të zbatojë acquis-in e Monitorimit, Raportimit, Verifikimit dhe Akreditimit (MRVA) dhe ta bëjë njësinë e ndryshimeve klimatike brenda Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor. 

Përndryshe, më 4 nëntor u publikua Raporti i Progresit i vitit 2025 për Maqedoninë e Veriut dhe vendet e tjera që aspirojnë BE-në.

• LEXO: U publikua Raporti i progresit për RMV-në: Asnjë përparim në luftën kundër korrupsionit, miratimi i Kodit të ri Penal në krye të kërkesave