Jo më ‘Made in Italy’/ Nga mungesa e punëtorëve tek teknologjia, moda italiane është në rrezik

Nga Gazeta Si- Prodhuesit italianë janë titanë të industrisë globale të modës, të nderuar prej kohësh për shtëpitë e tyre të pavarura të dizajnit, produktet e punuara me dorë dhe me materiale vendase. Por një krizë po i kanoset “Made in Itali”: gjithçka, nga mungesa e praktikantëve të rinj deri te inteligjenca artificiale, po kërcënon aftësitë e modës italiane.

Në një konferencë të kohëve të fundit në Venecia, ekspertët e industrisë paraqitën vizionin e tyre se si Made in Italy mund të rilançohet për të ardhmen. Ata thonë se transparenca dhe qëndrueshmëria e zinxhirit të furnizimit duhet të adresohen urgjentisht që moda italiane të ruajë supremacinë e saj në skenën botërore.

Një krizë për rrobaqepësinë italiane

Këpucë lëkure, pulovra leshi, kostume të qepura me porosi: Italia prodhon disa nga veshjet më të mira në botë. Por një pjesë e madhe e përsosmërisë së vendit mbështetet në faktorë që bien ndesh me mënyrën se si po zhvillohet dizajni modern.

Në thelb të modës italiane është zanati artizanal i punuar me dorë, i cili shpesh kërkon një periudhë të gjatë dhe të mundimshme trajnimi. Shqetësimet po rriten në industri, pasi të rinjtë janë gjithnjë e më të pavullnetshëm të ndërmarrin kurse të gjata mësimi për të mësuar zanatin.

Pika kryesore e skenës së modës napolitane është kostumi i qepur me porosi. Rrugët në qendër të qytetit janë të mbushura me butiqe historike të pavarura ku rrobaqepësit mjeshtra ua kalojnë aftësitë e tyre të jashtëzakonshme praktikantëve të rinj. Por vitet e fundit, këto atelie kanë pasur vështirësi të gjejnë fuqinë punëtore të brezit të ardhshëm.

Me kaq shumë rrugë më të shpejta dhe më stimuluese në industri përmes modës së shpejtë ose teknologjisë në shkallë të gjerë, të rinjtë tani janë më pak të gatshëm t’i kushtojnë vite të tëra mësimit të artit të rrobaqepësisë.

Giuseppe dhe Massimiliano Attolini kanë veshur krerët e shteteve, aktorët dhe sipërmarrësit, si dhe kanë dizenjuar kostume për filma të tillë si House of Gucci. Në atelienë e tyre, duhen 25 orë për të qepur me dorë një xhaketë dhe 33 orë për një kostum të plotë.

“Vështirësia në gjetjen e punëtorëve nuk është unike për ne: është një problem i përhapur dhe sistemik”, tha së fundmi Giuseppe Attolini për mediat italiane.

“Të rinjtë sot nuk tërhiqen nga kjo punë. Ata nuk shohin asnjë perspektivë dhe askush nuk ua ofron ato. Ata kërkojnë para të lehta dhe rrugë të shkurtra karriere.”

Është e njëjta histori kudo, nga fabrikat e lëkurës në Toskanë deri te endësit e leshit në Piemonte. Sipas grupit të industrisë artizanale Confartigianato Imprese, tremujori i dytë i vitit 2025 pa 1,035 kompani veshjesh dhe lëkure të mbyllura, pjesërisht për shkak të fuqisë punëtore në rënie. E gjithë industria e modës vlente afërsisht 104 miliardë euro në vitin 2023. Kjo ra në 90 miliardë euro në vitin 2024, ndërsa këtë vit pritet të jetë rreth 80 miliardë euro.

A është inteligjenca artificiale një kërcënim për ‘Made in Italy’?

Një pjesë e rëndësishme e prestigjit të ‘Made in Italy’ është njohja dhe shpesh takimi me stilistin që qëndron pas një artikulli mode. Ekspertët brenda industrisë paralajmërojnë se rritja e teknologjisë si inteligjenca artificiale minon këtë aspekt kyç të modës italiane. Siç shkroi gazetari Alessandro D’Ercole, ndoshta ajo që është më thelbësore se “Made in Italy” është koncepti i “Made by Italians”.

Simone Balducci, president i grupit të industrisë së modës ‘Federmoda’ për provincën e Firences, thotë se “faktori njerëzor” është nënvlerësuar.

“Për të bërë punën tonë duhen të paktën pesë vjet praktike dhe dhjetë për të pasur një punëtor të kualifikuar që garanton kujdes dhe saktësi”, thotë ai, duke shtuar se ndonjëherë mendohet se inovacioni teknologjik mund të kompensojë aftësitë manuale dhe inteligjencën artizanale, por ky nuk është rasti.

Transparenca dhe qëndrueshmëria e zinxhirit të furnizimit janë e ardhmja e modës italiane

Fundjavën e kaluar, edicioni i katërt i Forumit të Modës së Qëndrueshme në Venecia arriti në një përfundim. Mesazhi mbizotërues nga ekspertët e industrisë ishte nevoja urgjente për të rishikuar atë që përfaqëson ‘Made in Italy’, duke filluar me kontrolle më të rrepta në të gjitha fazat e prodhimit.

Më e rëndësishmja është nevoja për transparencë të zinxhirit të furnizimit për të parandaluar që produktet e huaja të prodhuara në masë, me cilësi më të ulët, të hyjnë në treg pa u vënë re. Grupi i industrisë Confindustria Moda thotë se po zhvillon një platformë digjitale për të ofruar metoda verifikimi për kompanitë. Grupi thotë se do të jetë një sistem me burim të hapur që të gjithë mund ta përdorin për të identifikuar “kompanitë e virtytshme”.

Zhvillimi tjetër kyç do të jetë në aspektin e qëndrueshmërisë. Dhoma Kombëtare e Modës e Italisë po zhvillon një listë të përbashkët të kritereve të qëndrueshmërisë për kompanitë, ndërsa një projektligj parlamentar do të propozojë një certifikim konformiteti dhe një bazë të dhënash të kompanive që kualifikohen.

“Një mesazh i qartë dhe i përbashkët po del nga Venecia: qëndrueshmëria nuk është një kosto – është identiteti ynë industrial dhe motori i vërtetë i konkurrueshmërisë së ‘Made in Italy’”, tha Luca Sburlati, president i Confindustria Moda, gjatë konferencës.

“E ardhmja e modës italiane do të jetë e qëndrueshme, konkurruese dhe e bashkuar – ose nuk do të ekzistojë fare.”

The post Jo më ‘Made in Italy’/ Nga mungesa e punëtorëve tek teknologjia, moda italiane është në rrezik appeared first on Gazeta Si.