RMV, ka pacientë në formë të mirë fizike, por kanë pësuar goditje në tru, me rëndësi është të reagohet shpejt
Pacienti më i ri që u shtrua në Klinikën e Neurologjisë me goditje në tru ishte vetëm 14 vjeç. Në nivel kombëtar, ka rreth 5,000 raste të reja të goditjes në tru çdo vit, duke na bërë ndër vendet me incidencë dhe prevalencë mesatare. Meta.mk foli me mjekët në këtë klinikë, të cilët thonë se […]
Pacienti më i ri që u shtrua në Klinikën e Neurologjisë me goditje në tru ishte vetëm 14 vjeç. Në nivel kombëtar, ka rreth 5,000 raste të reja të goditjes në tru çdo vit, duke na bërë ndër vendet me incidencë dhe prevalencë mesatare. Meta.mk foli me mjekët në këtë klinikë, të cilët thonë se asnjë moshë nuk kursehet nga goditja në tru, dhe se gjëja më e rëndësishme është të njihen simptomat dhe të çohet pacienti menjëherë në Klinikë, transmeton Portalb.mk.
Prof. dr. Anita Arsovska, drejtuese e Departamentit të neurologjisë urgjente në Klinikën e Neurologjisë, tha se pacientja më e re ishte vetëm 14 vjeç.
“Në Klinikën tonë, ne trajtojmë pacientë mbi moshën 14 vjeç. Nëse pacientët do të kthehen në një stil jetese normal varet nga shumë faktorë, duke përfshirë nëse ka sëmundje komorbiditete dhe madhësinë e goditjes në tru. Tek të rinjtë, ekziston një gamë më e gjerë testesh për të përcaktuar shkakun. Dihet që problemet me zemrën, ose PFO (Patent Foramen Ovale), mund të jenë shkaku i goditjes në tru tek popullata më e re. Prandaj, duhet të ekzaminohet edhe funksioni kardiak”, thotë prof. dr. Arsovska.
Sipas saj, një goditje në tru mund të lërë pasoja në të folur, aftësi motorike, ndjesi, perceptim.
“Nuk bëhet fjalë vetëm për paralizë, ka edhe komplikacione të tjera, siç janë çrregullimet njohëse, depresioni”, shton ajo.
Simptomat shfaqen pa paralajmërim
Simptomat e një goditjeje në tru ndodhin pa paralajmërim. Siç thotë Dr. Arsovska, fytyra shpesh është e shtrembëruar, të folurit është i pakuptueshëm dhe njëra anë e trupit (krahu, këmba) është e paralizuar. Shikimi dhe koka mund të jenë të shtrembëruara në njërën anë, dhe simptomat shpesh mund të përfshijnë dhimbje të forta koke, marramendje, të vjella dhe probleme me shikimin.
“Në një situatë të tillë, duhet kërkuar ndihmë menjëherë. Nëse është mpiksje gjaku, një agjent intravenoz mund të jepet në 4 orët e gjysmë të para për të shpërbërë mpiksjen. Ndërsa në 6 orët e para, kryhet trombektomia mekanike, duke hequr mekanikisht mpiksjen nga ena e gjakut. Sa i përket trajtimit, ne kemi përparuar në terapi krahasuar me shumë vite më parë. Ne përdorim terapi moderne, ndjekim trendet dhe kështu cilësia e jetës së pacientëve është përmirësuar krahasuar me të kaluarën”, shton Dr. Arsovska.
Dr. Blerim Ademi, drejtues i departamentit për goditjet në tru tek të rinjtë, thotë se në departamentin e tij, pacienti më i ri që u shtrua në spital ishte 18 vjeç.
“Pacientët e shtruar në spital në këtë departament janë më shpesh midis moshës 30 dhe 40 vjeç. Faktorët që lidhen me goditjen në tru tek të rinjtë nuk janë ata klasikë që ndodhin tek popullata më e vjetër – tensioni i lartë i gjakut, diabeti, por këtu bëhet më shumë fjalë për predispozita gjenetike. Një faktor tjetër është trombofilia, e cila është një predispozitë për mpiksje të shpejtë të gjakut, dhe një arsye tjetër që është e zakonshme tek të rinjtë është një anomali e zemrës. Shkaqet tek të rinjtë zakonisht janë anomali gjenetike”, thotë dr. Ademi.
Siç shpjegon ai, pirja e duhanit mund të ndikojë, por nuk është vendimtare për shfaqjen e një goditjeje në tru.
“Kemi pasur shumë pacientë në formë të mirë, por pavarësisht se sa shumë kanë ushtruar, ata prapë kanë pasur goditje në tru. Kemi pasur edhe një ushtar, në formë të shkëlqyer, ishte fizikisht aktiv, kështu që nuk ka rregulla. Pacientët zakonisht kthehen në funksionimin e tyre normal, veçanërisht të rinjtë, sepse truri i ri ka aftësinë të rivendosë funksionet me rehabilitim të mirë”, thotë dr. Ademi.
Të rregullihet tensioni i lartë i gjakut
Nëse dikush ka problem me tensionin e lartë të gjakut, ai duhet të rregullohet me terapi të përshtatshme, sepse është shkaku i parë i goditjes në tru. Përveç kësaj, duhet të rregullohet diabeti, yndyrat, por edhe të rregullohet stili i jetës – të ecë ose të përfshijë aktivitete të tjera fizike në jetën e përditshme, t’i kushtojë vëmendje të ushqyerit. Nëse jetojmë kështu, mund ta zgjasim jetën tonë, shprehet dr. Ademi.
“Nëse një pacient ka kaluar tashmë goditje në tru, rreziku për të pasur një tjetër ekziston, por nëse e gjejmë shkakun e goditjes në tru dhe e zgjidhim shkakun, atëherë e kemi zgjidhur problemin. Tek shumica e pacientëve, arrijmë ta gjejmë shkakun”, shton dr. Ademi.
Sipas tij, Maqedonia, së bashku me Serbinë dhe Shqipërinë, është, siç thotë ai, epiqendra e goditjeve në tru.
“Goditja në tru është shkaku më i madh i paaftësisë dhe vdekjes, dhe për këtë arsye duhet të punojmë për të rritur ndërgjegjësimin e njerëzve për rreziqet që paraqet”, thotë Dr. Ademi.
Në Maqedoni, ka 3,828 vdekje çdo vit që mund t’i atribuohen ekspozimit ndaj përqendrimeve aktuale të grimcave PM2.5, që përbën 17.7 përqind të vdekshmërisë totale në vend, sipas raportit të fundit të titulluar “Ndotja e ajrit në Republikën e Maqedonisë dhe rreziqet shëndetësore”. Grimcat e dëmshme PM, përveçse janë një faktor rreziku për kancerin e mushkërive, hyjnë në enët e gjakut, mund t’i bllokojnë ato dhe të shkaktojnë sëmundje të zemrës ose goditje në tru.
