Uji, a vlen për të gjithë rekomandimi për të pirë të paktën 8 gota në ditë?

Gazeta Si – Ne nuk jemi mes qenieve të gjalla me përqindjen më të lartë të ujit në trup. Kandili i detit, për shembull, përbëhet nga 98% ujë, një përqindje e ngjashme me atë të sallatës jeshile.

Megjithatë, edhe në trupin tonë, është një lëndë ushqyese thelbësore, e domosdoshme për metabolizmin dhe nuk sintetizohet në sasi të mjaftueshme nga trupi.

“Uji përfaqëson 90% të peshës trupore të një fetusi, 80% të një të porsalinduri, 70% të një fëmije, 60% të një të rrituri dhe bie në 55% tek një person i moshuar. Organet jetësore, si zemra, mushkëritë, truri, veshkat dhe mëlçia, përmbajnë rreth 80%. Edhe lëkura, organi më i madh në trup, është e pasur me të”, – shpjegon Matteo Cerri, profesor i Fiziologjisë në Universitetin e Bolonjës, Itali.

Urina e kthjellët tregon hidratim të mirë

Një rekomandim i zakonshëm për mirëqenien është të pini tetë gota ujë në ditë. Megjithatë, nuk ka një sasi optimale që funksionon për të gjithë: kërkesa varet nga faktorë të tillë si, pesha dhe gjatësia, aktiviteti fizik, kushtet klimatike, gjendja shëndetësore dhe çdo ilaç, si dhe zakonet dietike.

Një përmbledhje sistematike e botuar në “Jama Netëork Open”, analizoi 18 studime klinike të rastësishme, duke hetuar nëse rritja e konsumit të ujit mund të ketë efekte terapeutike.

Për shembull, te subjektet mbipeshë ose obezë, pirja e 500 ml ujë para vakteve për një periudhë prej 12 javësh, deri në 12 muaj, u shoqërua me deri në dyfishin e humbjes së peshës krahasuar me një grup kontrolli.

“Stomaku mbushet dhe zgjerimi i tij aktivizon receptorë specifikë të presionit, baroreceptorët e vendosur në muret gastrike, të cilët dërgojnë sinjale në tru, duke shkaktojnë perceptimin e ngopjes”, komenton Elena Dogliotti, biologe e të ushqyerit dhe mbikëqyrëse shkencore për Fondacionin Umberto Veronesi ETS.

“Kur ndjeni etje, trupi është tashmë në fazën fillestare të dehidratimit, i cili bëhet më i avancuar me simptoma të tilla si letargji, përgjumje dhe marramendje të lehtë. Kjo është veçanërisht e rëndësishme për të moshuarit, të cilët shpesh përjetojnë një ndjenjë të zvogëluar të etjes. Prandaj është e rëndësishme të qëndroni të hidratuar edhe kur nuk keni etje, duke u përqendruar jo vetëm te uji, por edhe në ushqime të pasura me lëngje, të tilla si perimet – të cilat duhet të zënë gjysmën e pjatës suaj në çdo vakt – fruta, lëngje dhe supa. Për ta bërë hidratimin më të këndshëm, mund ta aromatizoni ujin me copa frutash, një shtrydhje limoni, lule të ngrënshme ose të zgjidhni çajra bimorë ose çaj, mundësisht pa kafeinë për konsum gjatë gjithë ditës, pa sheqerna të shtuar”.

Një tregues i dobishëm i statusit të hidratimit, është ngjyra e urinës: nëse është shumë e çelët, do të thotë që trupi është i hidratuar mirë.

Përfitimet

Të dhëna të mëtejshme nga studimi tregojnë se hidratimi i përmirësuar duket se kontribuon në kontrollin e sheqerit në gjak tek pacientët me diabet të tipit 2, zvogëlon rrezikun e infeksioneve të përsëritura të traktit urinar tek gratë, lehtëson frekuencën dhe ashpërsinë e dhimbjeve të kokës tek ata me episode të përsëritura dhe rrit pak presionin e gjakut gjatë ditës tek subjektet me hipotension.

Megjithatë, studiuesit theksojnë se provat e disponueshme aktualisht janë të kufizuara dhe shpesh bazohen në një numër të vogël studimesh për secilin aspekt të analizuar.

Në fakt, ka prova më të forta në lidhje me efektin mbrojtës të hidratimit kundër gurëve në veshka: pirja e mjaftueshme e ujit për të siguruar një prodhim ditor të urinës prej të paktën 2 litrash ul rrezikun e përsëritjes me 50% gjatë një periudhe 5-vjeçare krahasuar me grupin e kontrollit.

“Hidratimi jo optimal është një nga shkaqet më të zakonshme të formimit të gurëve në veshka, së bashku me zakonet e këqija dietike”, shton Pietro Manuel Ferraro, profesor dhe drejtor i Shkollës së Specializimit në Nefrologji në Universitetin e Veronës.

“Anësjelltas, pirja e sasive të mjaftueshme të ujit bën që veshkat të rrisin prodhimin e urinës, duke e bërë atë më të holluar. Kjo zvogëlon gjasat që substancat që formojnë gurë të lidhen së bashku dhe të fillojnë formimin e gurëve të rinj ose të shkaktojnë rritjen e atyre ekzistues. Ky fenomen u dokumentua mirë në një studim klinik të kryer në Parma në vitet 1990”.

Hipotensioni

Qëndrimi i hidratuar i ndihmon ata me tension të ulët të gjakut. “Tek një njeri me madhësi mesatare, vëllimi i gjakut është rreth 5 litra, por kjo sasi nuk është e mjaftueshme për të mbushur të gjitha enët e gjakut njëkohësisht. Truri vendos se cilat organe dhe sisteme duhet të marrin më shumë gjak bazuar në nevojat aktuale”, thotë Matteo Cerri.

“Kur vëllimi i gjakut zvogëlohet, truri mund të mos jetë në gjendje të përmbushë të gjitha kërkesat, duke shkaktuar rënie të tensionit të gjakut. E njëjta gjë mund të ndodhë kur, pa një ulje të vëllimit të gjakut, truri përballet me kërkesa në rritje që nuk është në gjendje t’i përmbushë: për shembull, pas një vakti të madh, sistemi gastrointestinal kërkon rritje të rrjedhës së gjakut për tretje. Uji rrit vëllimin e plazmës, përbërësin e lëngshëm të gjakut, duke ndihmuar në ruajtjen e presionit të gjakut në mënyrë të përshtatshme”.

Rregullimi, truri dhe veshkat janë “drejtorët”

Ruajtja e ekuilibrit të ujit në trupin e njeriut është një proces kompleks. “Ekzistojnë dy aktorë kryesorë që rregullojnë ujin në trupin tonë: truri, i cili kontrollon sasinë e ujit të thithur përmes mekanizmit të etjes, dhe veshkat, të cilat menaxhojnë sasinë e ujit të eliminuar gjatë procesit të pastrimit të gjakut”, shpjegon fiziologu.

“Këto dy sisteme janë të lidhura ngushtë përmes një sistemi kompleks hormonal, aktorët kryesorë në të cilin janë hormoni antidiuretik (ADH), i cili vepron në nivelin renal për të zvogëluar humbjen e ujit dhe angiotenzina II, e cila ka një funksion të dyfishtë: ajo ngushton enët e gjakut për t’u përshtatur me zvogëlimin e vëllimit qarkullues dhe stimulon ndjesinë e etjes”.

Si shpërndahet uji, nga qelizat në organe

Nga një perspektivë biologjike, uji është tretësi që mundëson reaksionet kimike të nevojshme për jetën, falë karakteristikave të tij unike fizike.

“Nxehtësia e tij e lartë specifike, i lejon atij të thithë ose të lëshojë sasi të mëdha nxehtësie pa pësuar ndryshime të papritura të temperaturës, duke ndihmuar kështu në ruajtjen e një temperature të brendshme të qëndrueshme në organizma.

Nxehtësia e lartë e avullimit kërkon shumë energji për të avulluar ujin, një veti thelbësore për proceset e termorregullimit. Në rastin e djersitjes njerëzore, nxehtësia e trupit përdoret për të avulluar djersën, duke ndihmuar kështu në ftohjen e trupit dhe në ruajtjen e një temperature të brendshme të qëndrueshme, – shpjegon Cerri. – Së fundmi, uji gjithashtu ka tension të lartë sipërfaqësor dhe një aftësi të jashtëzakonshme për të tretur substanca polare – domethënë molekula si kripëra, sheqerna dhe shumë proteina, të cilat kanë ngarkesa elektrike të pjesshme ose të plota. Kjo veti i lejon ujit të transportojë lëndë ushqyese dhe produkte mbeturinash, duke lejuar që shumë reaksione kimike të ndodhin në tretësirë ​​brenda organizmave.”

Në trupin e njeriut, uji shpërndahet në disa rajone, secila me një rol specifik në funksionimin e organizmit.

“I pari është rajoni intraqelizor, i cili përfshin ujin që përmbahet brenda qelizave, i cili është i rëndësishëm për ruajtjen ose përqendrimin e duhur të substancave kimike të nevojshme për reaksionet qelizore. Pastaj është rajoni jashtëqelizor, i cili përbëhet nga rajoni vaskular, ose uji që gjendet në enët e gjakut, i cili është thelbësor për të siguruar oksigjenim dhe perfuzion të mirë të indeve dhe rajoni intersticial, i cili gjendet midis qelizave. Ky i fundit lejon që lëndët ushqyese të transportuara nga kapilarët, të arrijnë qelizat dhe në të njëjtën kohë, produktet e mbeturinave qelizore të arrijnë kapilarët për eliminim”, vazhdon eksperti.

Prandaj, pirja e ujit është e rëndësishme, por si me të gjitha gjërat, kërkohet moderim. “Marrja e tepërt, çon në një hollim të ndarjes intraqelizore të ujit, duke ndryshuar përqendrimin e molekulave thelbësore për funksionin qelizor, të tilla si natriumi, kaliumi, kalciumi dhe kloruri”, përfundon ai.

Përshtati: Gazeta “Si”

The post Uji, a vlen për të gjithë rekomandimi për të pirë të paktën 8 gota në ditë? appeared first on Gazeta Si.