Në hijen e Ramës: Si krimi i organizuar sundon Shqipërinë

Media investigative “Follow The Money” i ka kushtuar një artikull Shqipërisë, ku tregon lidhjet e qeverisë Rama me krimin e organizuar.

Artikulli përshkruan se si, sipas një sërë hetimesh ndërkombëtare dhe dëshmish, Shqipëria nën drejtimin e Edi Ramës është shndërruar në një “narko-shtet”, ku krimi i organizuar ka depërtuar në institucionet shtetërore.

Por, pavarësisht akuzave për korrupsion dhe lidhjeve me trafikantët, Brukseli vazhdon ta mbështesë Ramën për shkak të interesave strategjike të BE-së në rajon. Ndërkohë, rrjetet mafioze shqiptare po zgjerojnë kontrollin e tyre në tregun evropian të drogës, duke konkurruar drejtpërdrejt me mafiet tradicionale italiane.

Artikulli i plotë:

Brukseli mbyll sytë ndërsa perandoria e drogës shqiptare kërcënon Evropën

Nën drejtimin e kryeministrit Edi Rama, Shqipëria është shndërruar në një “narko-shtet” gjatë dhjetë viteve të fundit. Rrjetet kriminale shqiptare janë gjithnjë e më aktive nëpër Evropë. Megjithatë, Bashkimi Evropian vazhdon ta mbështesë Ramën në përpjekjet e tij për anëtarësim.

Ishte një natë e ftohtë tetori në qytetin mesdhetar të Fierit, në jugperëndim të Shqipërisë, kur policia ndaloi një Audi A8 të zezë.

Prej javësh, oficerët kishin ndjekur një grup të dyshuar trafikantësh që përdornin atë automjet. Atë mbrëmje të tetorit 2013, inspektori i policisë Dritan Zagani urdhëroi ekipin e tij ta sillte makinën në komisariat. Por, sapo mbërriti aty, ai kuptoi se ta kapje këtë rast nuk do të ishte aq e thjeshtë, sepse eprori i tij ndaloi oficerët të kontrollonin makinën.

Arsyeja? Sipas raportimeve, automjeti i përkiste një prej figurave më të fuqishme të vendit në atë kohë, Ministrit të Brendshëm, Saimir Tahiri.

Në vend që të hetonin krimin e mundshëm të trafikut të drogës, prokurorët iu kthyen Zaganit: e akuzuan se kishte tejkaluar kompetencat e tij.

Tani, më shumë se dhjetë vjet më vonë, nga një vend i sigurt dhe me një identitet të ri, Zagani tregon se si gjatë dekadave të punës në polici pa se si krimi i organizuar po përzihej gjithnjë e më shumë me shtetin shqiptar. I veshur me rroba të errëta e të thjeshta dhe me kapelen e ulur mbi ballë, ish-polici flet me ritëm të shpejtë:

“Ajo që kam frikësuar më shumë ka ndodhur,” thotë ai për Follow the Money, duke pirë kafen në një oborr të qetë në Zvicër.  “Vendi im është kthyer në një narko-shtet.”

Sipas Zaganit, përfshirja e mafies shqiptare në qeverisje lidhet kryesisht me kryeministrin aktual, Edi Rama.

Rama i siguroi Partisë Socialiste një mandat të katërt të paprecedentë në zgjedhjet e këtij viti, të cilat sipas vëzhguesve, u karakterizuan nga parregullsi.

Një pjesë e fushatës së Ramës kishte si qëllim ta paraqiste atë si një politikan pro-evropian dhe mbrojtës të shtetit ligjor. Në dukje, ai është mbështetës i fortë i luftës kundër korrupsionit dhe drogës. Madje, në shtator, qeveria krijoi një “ministër të inteligjencës artificiale” për ta bërë Shqipërinë “një vend ku tenderat publikë janë 100% të lirë nga korrupsioni”.

Por në realitet, një hetim i Follow the Money, në bashkëpunim me median BLAST, tregon se si grupet kriminale janë fuqizuar gjatë dhjetë viteve të qeverisjes së tij, me pasoja të rënda për pjesën tjetër të Evropës.

Në kontinent, është vërejtur një rritje e ndjeshme e sasive të drogës që qarkullon nga rrjetet mafioze shqiptare, ndërsa autoritetet po zbulojnë operacione rekord të trafikut.

Sipas prokurorëve, policëve dhe ekspertëve të intervistuar, ndërkohë që mafia shqiptare zgjeron rrjetin e saj jashtë vendit, Rama ka bërë shumë pak për të frenuar ndikimin e saj. Dokumente konfidenciale të siguruara nga Follow the Money mbështesin këto pretendime.

Infiltrimi në qeveri

Ekonomia e dobët e Shqipërisë e bën vendin veçanërisht të ndjeshëm ndaj ndikimit të grupeve të krimit të organizuar.

“Grupet kriminale janë futur në çdo sferë të shtetit,”  thotë Zagani.

Rreth 20% e popullsisë jeton nën kufirin e varfërisë, papunësia te të rinjtë arrin afërsisht 30%, paga mesatare është rreth 600 euro në muaj, dhe vendi ka vështirësi të zhvillojë turizmin në mënyrë të qëndrueshme.

Grupet kriminale e shfrytëzojnë këtë situatë duke investuar në pasuri të paluajtshme të lira për pastrim parash dhe duke përdorur kompani lokale si mbulesë për aktivitetet e tyre.

Por sipas Zaganit, ndikimi i mafies shqiptare nuk ndalet me kaq, ajo ka arritur të vendosë njerëz kyç brenda qeverisë dhe sistemit të drejtësisë.

Në përplasjen e Zaganit me ministrin e brendshëm Tahiri dhe rrjetin e tij të dyshuar të trafikantëve, Rama zgjodhi të mbante anën e Tahirit.

Vetëm në vitin 2019, dy vjet pasi hetimet e Guardia di Finanza në Itali e implikuan drejtpërdrejt ministrin, Tahiri u dënua me burg.

Vetë Zagani, pas disa muajsh në paraburgim në Tiranë në vitin 2015, u lirua në pritje të gjykimit dhe më pas u arratis në Zvicër, ku mori azil politik.

Nëse kthehet ndonjëherë në Shqipëri, ai rrezikon burgun sërish: është dënuar në mungesë me shtatë vjet heqje lirie. Por ky nuk është rasti i vetëm kur një bashkëpunëtor i afërt i Ramës duket se është mbrojtur nga ndjekja penale.

Në fillim të vitit 2025, një tjetër ish-ministër i brendshëm dhe ministër i shtetit për Marrëdhëniet me Parlamentin, Taulant Balla, u përfshi në akuza për korrupsion.

Gjatë mandatit të tij, ai ishte gjithashtu drejtues politik i Partisë Socialiste për diasporën, përgjegjës për interesat e shqiptarëve jashtë vendit. Por disa nga bashkëpunëtorët e tij u kapën në përgjime duke premtuar rreth 60 euro për votë të diasporës në Britaninë e Madhe. Me rreth 2.5 milionë shqiptarë që jetojnë jashtë, vendi ka pothuajse po aq qytetarë jashtë kufijve sa brenda tyre.

Emri i Ballës njihet mirë nga policitë evropiane: ai doli në dritë gjatë hetimit global mbi rrjetin e komunikimit SKY ECC, një platformë e enkriptuar që përdorej nga kriminelët në mbarë botën.

Sipas transkripteve të publikuara nga media shqiptare Lapsi, autoritetet zbuluan se Balla kishte kontakte me trafikantë droge. Kryeministri Rama e ka mbrojtur publikisht Ballën dhe e ka mbajtur në detyrë.

Zëdhënësja e qeverisë shqiptare, Manjola Hasa, i hodhi poshtë akuzat:

“Kjo është një përzierje fyese dhe qesharake, sepse akuzat politike nuk janë fakte, dhe shpifjet nuk mund të përdoren për të njollosur njerëz të pafajshëm,” – tha ajo.

Megjithatë, korrupsioni nuk i ka shpëtuar vëmendjes së publikut: në indeksin e perceptimit të korrupsionit të Transparency International, Shqipëria renditet aktualisht në vendin e 80-të nga 180 vende – një nga më të korruptuarat në Evropë.

Një qendër e lulëzuar e drogës në Evropë

Ndërkohë që grupet kriminale shqiptare forcojnë rrënjët e tyre në vend, ato po zgjerojnë gjithashtu rrjetet në të gjithë Evropën, sipas zyrtarëve të rendit që folën për Follow the Money.

“Mafia shqiptare po fiton terren në mënyrë të jashtëzakonshme. Jo vetëm në sasinë e drogës që trafikon apo në numrin e njerëzve të përfshirë, por në aftësinë e saj për t’u organizuar dhe bashkuar,” tha një përfaqësues i njësisë hetimore kundër krimit të organizuar të Guardia di Finanza në Brescia dhe Romë, që ka drejtuar disa hetime mbi trafikun e drogës me origjinë shqiptare.

“Nga ajo që po shohim, ata janë të paktën po aq të fuqishëm sa mafiet italiane.”

Në Itali, autoritetet kanë kapur gjithnjë e më shumë ngarkesa të mëdha kanabisi dhe drogash të forta që lidhen me rrjete shqiptare.

Në shtatorin e kaluar, Operacioni Tornado në Brescia (veri të Italisë) çoi në më shumë se 60 arrestime. Mbi 400 policë morën pjesë në një hetim që zgjati katër vjet dhe përfundoi me sekuestrimin e 300 kilogramëve kokainë, me vlerë mbi 60 milionë euro.

Në krye të operacionit ishte një grup i krimit të organizuar shqiptar, thanë policët italianë për Follow the Money.

“Të gjithë bosët ishin shqiptarë, dhe shumica prej tyre qëndronin në Shqipëri,” tha njëri prej hetuesve italianë. “Ata e drejtonin gjithçka nga larg.”

Grupi pastronte paratë përmes faturave të rreme që kalonin nëpër një rrjet kompanish me vlerë rreth 375 milionë euro që qarkullonin fillimisht në Evropën Lindore, pastaj në Kinë, për t’u rikthyer më pas në Shqipëri.

Në mars të këtij viti, policia italiane arrestoi katër shqiptarë në Bolonjë si pjesë e një operacioni ndërkombëtar, duke i dyshuar për kontrabandë kokaine, marijuane dhe hashashi në vlerë rreth 5 milionë euro, nga Holanda drejt Italisë.

Autoritetet europiane nisën të kuptonin përmasat e vërteta të mafies shqiptare gjatë hetimeve të rrjetit Sky ECC, ku u përfshi edhe ish-ministri Balla.

“Zbuluam se ata ishin shumë aktivë. Kanë baza logjistike që shtrihen nga Shqipëria në Belgjikë, përmes Gjermanisë,” tha prokurori italian Nicolo Gratteri, një nga ekspertët më të njohur në luftën kundër krimit të organizuar.

Pas hetimeve të filluara në vitin 2021, mbi 1,000 persona u dënuan dhe u sekuestruan 179 milionë euro pasuri. Pak pas nisjes së operacionit, anëtarët e mafies shqiptare vënë një shpërblim prej 1 milion eurosh për kokën e një gjyqtari hetues federal belg.

“Sot këto grupe kontrollojnë portet e Antwerpit dhe Roterdamit,” tha Gratteri.  “Ata mund të fusin qindra kilogramë drogë në një udhëtim të vetëm.”

Në Belgjikë, plantacione të tëra kanabisi kontrollohen nga grupe kriminale shqiptare. Në fund të prillit, policia belge bastisi një plantacion që drejtohej nga një grup i përbashkët italo-shqiptar.

Këto nuk janë raste të izoluara, përkundrazi, po shfaqen gjithnjë e më shumë prova për dominimin shqiptar.

Në raportin e saj të vitit 2024, Europol e renditi mafien shqiptare ndër pesë grupet kriminale më kërcënuese në Evropë për trafikun e kokainës dhe kanabisit.

Në të njëjtën linjë, Fatjona Mejdini, drejtoreshë e South Eastern Europe Observatory në kuadër të Global Initiative Against Transnational Organized Crime, paralajmëroi për rrezikun në rritje:

“Ata janë një nga mafiet më të rrezikshme në Evropë,” tha ajo.

Sipas SPAK, strukturës shqiptare kundër korrupsionit, gjatë atij viti ishin aktive 16 grupe të ndryshme kriminale shqiptare.

Ndërkohë, Agjencia Kombëtare e Krimit e Mbretërisë së Bashkuar (NCA) ka deklaruar se grupet shqiptare tashmë kontrollojnë pjesën më të madhe të tregut britanik të kokainës, tregu më i madh në Evropë.

Edhe Spanja, një nga pikat kryesore të hyrjes së kokainës nga Amerika Latine, ka parë një rritje dramatike të sekuestrimeve: në nëntor 2024 u kapën 13 tonë kokainë të lidhura me rrjete shqiptare – një rekord historik.

Në vitin 2023, autoritetet spanjolle konfiskuan gjithsej 118 tonë kokainë – nga vetëm 37 tonë pesë vjet më parë. Sipas Agjencisë Evropiane të Drogës, midis viteve 2012 dhe 2021, sasia e kokainës së kapur në portet evropiane u rrit me pothuajse 400%. Në raportin e fundit, OKB (UNODC) thekson se “furnizimi global me kokainë ka arritur nivele rekord”.

Drejtësia nën presion politik

Zagani beson se qeveria ka ushtruar presion ndaj gjyqësorit për ta dënuar dhe nuk është i vetmi që mendon se gjykatat nuk janë të pavarura.

Gjatë presidencës së Barack Obama, agjencia amerikane e zhvillimit USAID shpenzoi rreth 27 milionë dollarë për të financuar një reformë që synonte ndarjen e politikës nga drejtësia.

Për këtë qëllim, në vitin 2016 u krijua një strukturë e re për hetimin e krimeve më të rënda – SPAK (Struktura e Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar) – që në teori duhet të ishte e pavarur nga qeveria. Por në praktikë, reforma duket se pati efekt të kundërt.

Në vend që të forconte drejtësinë, ajo i dha kryeministrit më shumë kontroll mbi të: prokurorët kalojnë në një proces “vetingu” nga një panel që emërohet nga Parlamenti – i dominuar nga deputetë të afërt me Ramën dhe Partinë Socialiste.

“Vendi është i kalbur nga korrupsioni dhe drejtohet nga Rama dhe njerëzit e tij të afërt,” tha për Follow the Money ish-zëvendëskryeministri Arben Ahmetaj.

I ulur në një tarracë të vogël në një rrugicë të qetë në Zvicër, Ahmetaj, që kishte qenë pjesë e qeverisë nga 2013 deri në 2022, akuzon Ramën se eliminon këdo që mund të kërcënojë pushtetin e tij.

“Sot, kundërshtarët politikë të Ramës ndiqen penalisht nga drejtësia, madje edhe ata që e sfidojnë brenda partisë së tij,” tha ai, me një cigarillo në dorë.

Ahmetaj u përjashtua nga qeveria në korrik 2022 pas një përplasjeje të brendshme me Ramën. Më pas, ai vetë u akuzua për korrupsion – akuza që ai i cilëson si të fabrikuara për të njollosur emrin e tij. Qeveria nuk ka paraqitur ende prova konkrete dhe Ahmetaj këmbëngul në pafajësinë e vet.

Në vitin 2023, ai kërkoi azil në Zvicër, ku jeton familja e tij, pasi mësoi se ndaj tij ishte lëshuar një urdhër arresti në Shqipëri. Në aplikimin e tij për azil, ai pretendoi se drejtësia shqiptare kishte frikësuar miqtë dhe familjarët e tij, duke kontrolluar zyrat e banesat e tyre.

Burime të policisë italiane mbështesin pretendimet për korrupsion dhe thonë se sistemi i drejtësisë shqiptare është i komprometuar.

“Sa herë që na duhet bashkëpunim, bëjmë verifikimet tona,” – tha një zyrtar i lartë i policisë italiane që merret me krimin e organizuar. “Nuk mund t’i besojmë gjithmonë informacionit që vjen nga autoritetet shqiptare.” SPAK nuk iu përgjigj kërkesave për koment.

Policia italiane është e pranishme në Shqipëri që nga vitet ’90 për të luftuar krimin transnacional. por kjo nuk do të thotë se bashkëpunimi është i lehtë, tha ai.

“Kur sheh një prokuror që fiton 800 euro në muaj, por drejton një Maserati, e kupton se diçka nuk shkon,” shtoi ai, duke refuzuar të jepte më shumë detaje për arsye konfidencialiteti.

Zëdhënësja e Ramës, Manjola Hasa, i hodhi sërish poshtë akuzat: “Këto janë thjesht sulme politike nga kundërshtarët e Edi Ramës, pa asnjë fakt konkret.”

Një model fitimprurës biznesi

Një pjesë e suksesit të mafies shqiptare shpjegohet me modelin e saj të veçantë të biznesit: ajo ka eliminuar ndërmjetësit dhe ka filluar të veprojë drejtpërdrejt në vendet që furnizojnë me drogë.

Dokumentaristi britanik Matt Shea, i cili ka hulumtuar në detaje tregtinë shqiptare të kokainës, ka intervistuar si udhëheqës të karteleve kolumbiane ashtu edhe anëtarë të mafies shqiptare.

“Kur u takova me grupin Clan del Golfo,” – tha ai, duke iu referuar një organizate paramilitare që kontrollon një pjesë të madhe të prodhimit të kokainës në Kolumbi, – “më thanë se shqiptarët u ofronin atyre një përqindje më të madhe fitimi. Ndryshe nga ’Ndrangheta’, që paguante çmimin standard për kilogram, shqiptarët propozonin ndarje 50 me 50.”

Ndërsa shqiptarët forcojnë praninë e tyre në Amerikën Latine, gjithnjë e më shumë drogë po kthehet në Evropë.

Sipas Europol, trafikanti i njohur Dritan Gjika dërgonte tonelata kokaine drejt Shqipërisë dhe disa porteve evropiane. Sipas medias hetimore ekuadoriane Plan V, ai përdorte kompaninë e eksportit të bananeve Agricomtrade, duke fshehur kokainën në kontejnerët e dërgesave. Bastisje të njëkohshme në Ekuador dhe Spanjë çuan në sekuestrimin e mbi 3 tonëve drogë dhe 48 milionë eurove pasuri.

Në shkurt të vitit të kaluar, policia bastisi shtëpinë e Gjikës në qytetin bregdetar të Guayaquil. Që prej asaj kohe, ai është në arrati. Por Gjika nuk është i vetmi që përdor këtë metodë.

Shkrimtari francez Stéphane Quere, autor i një libri mbi origjinën e krimit të organizuar shqiptar, tregon se kontejnerët e bananeve – që vijnë kryesisht nga Ekuadori, një nga eksportuesit më të mëdhenj të frutave në botë – janë ndër vendet më të preferuara për fshehjen e drogës. Arsyeja është e thjeshtë: inspektimi i ngarkesave të bananeve është i vështirë, pasi vonesat mund të çojnë në prishjen e tyre, gjë që do të sillte kosto për autoritetet portuale.

“Numrat flasin vetë,” thotë Quere me ironi. “Në Shqipëri ka mbi 40 kompani që importojnë banane. Duhet t’i duan shumë ato fruta!”

Evropa që mbyll sytë

Megjithëse policitë dhe prokuroritë në Evropë paralajmërojnë për rrezikun në rritje të mafies shqiptare, vetë Bashkimi Evropian duket se zgjedh të mbyllë sytë. Zërat kritikë ndaj Ramës mbeten të rrallë.

Të martën, Komisioni Evropian publikoi raportin e tij për ecurinë e Shqipërisë në procesin e anëtarësimit, duke deklaruar në një njoftim për shtyp se vendi ka bërë “përparim të paprecedentë” gjatë vitit të fundit, megjithatë, në raportin e plotë shtohej se “korrupsioni mbetet i përhapur në sektorët më të ndjeshëm”.

Një nga mbështetëset më të forta të Ramës është Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.

“I dashur Edi, ti dhe ekipi yt keni bërë një punë të shkëlqyer,” – i tha ajo gjatë një vizite në Tiranë në tetor 2024. Ajo i referohej reformave që qeveria shqiptare ka ndërmarrë për forcimin e shtetit ligjor dhe përgatitjen e vendit për anëtarësim të mundshëm në BE.

“Është perfekte,” – shtoi ajo për planet e reformave.

Mbështetja e saj e vazhdueshme shpjegohet pjesërisht me rëndësinë strategjike të Shqipërisë: vendi ndan kufi me Greqinë dhe ndodhet përballë Italisë, në një pozicion kyç në Adriatik. Tirana ka ofruar bashkëpunim për pritjen e refugjatëve dhe madje ka rihapur një bazë ajrore për përdorim nga NATO.

Fjalët e ngrohta të von der Leyen-it janë thelbësore për ambiciet e Shqipërisë drejt BE-së. Negociatat zyrtare për anëtarësim nisën në korrik 2022.

“I dashur Edi,” e përfundoi ajo fjalimin e saj atë tetor, – “Shqipëria është në rrugën e duhur për t’u bashkuar me Bashkimin Evropian. Të falënderoj shumë për punën, përkushtimin dhe miqësinë tënde.”

“Evropa po injoron realitetin”

Për Arben Ahmetajn, ish-ministër dhe dikur aleat i ngushtë i Ramës, kjo mbështetje e pakushtëzuar është e pakuptueshme.

“Nuk e kuptoj pse Evropa zgjedh të mbyllë sytë përballë realitetit në Shqipëri,”  tha ai./ Follow The Money

The post Në hijen e Ramës: Si krimi i organizuar sundon Shqipërinë appeared first on Ditar.al.