Hamburger, salsiçe, eskalop…/ Europa vendos: Këto terma nuk do përdoren për produkte me bazë bimore

Nga Gazeta Si- Parlamenti Europian ka votuar për të ndaluar termat që lidhen me mishin si “hamburger” dhe “salsiçe” për produktet me bazë bimore, duke shkaktuar reagime të ashpra nga grupet e konsumatorëve dhe mjedisit.

Brenda Bashkimit Europian ka kohë që ka pasur një debat se si të emërtohen ushqimet me bazë bimore. Këto produkte po bëhen gjithnjë e më popullore, megjithatë mbetet pasiguri se si duhet të etiketohen dhe promovohen ato brenda tregut.

A mund ta quajmë një qofte me bazë soje hamburger vegjetarian? A duhet ta përdorim termin “salsiçe” nëse nuk përmban mish, apo terma të tillë i ngatërrojnë konsumatorët?

Të mërkurën, Parlamenti Europian vendosi që emra të tillë si hamburger, salsiçe, eskalop ose biftek mund të përdoren vetëm për produktet e mishit dhe jo për ushqimet me bazë bimore.

“Unë pranoj që bifteku, kotoletë ose salçiçe janë produkte nga fermat tona blegtorale. Pikë. Asnjë zëvendësues laboratorik, asnjë produkt me bazë bimore”, tha eurodeputetja franceze Celine Imart (EPP), përgjegjëse për dosjen në Parlament, gjatë diskutimit plenar.

Ajo shtoi se ky diskutim ka të bëjë edhe me transparencën dhe qartësinë për konsumatorët, si dhe me njohjen e punës së fermerëve të bagëtive.

Ky debat ka kohë që zien në Bashkimin Europian. Legjislacioni aktual lejon që produktet me bazë bimore të përdorin terma që lidhen me mishin, me kusht që paketimi të tregojë qartë se produkti është bërë vetëm nga bimët.

Megjithatë, në korrik, në një propozim për të përditësuar Organizatën e Tregut të Përbashkët (CMO), Komisioni Europian deklaroi se “mish” nënkupton ekskluzivisht pjesët e ngrënshme të një kafshe, dhe “produktet e mishit” i referohen produkteve të nxjerra vetëm nga mishi.

Propozimi prezantoi një listë prej 29 termash të ndaluar kur i referoheshin produkteve vegjetariane ose vegane, duke përfshirë: mish viçi, pulë, proshutë, brinjë, krahë dhe gjoks.

Parlamenti Europian është përpjekur gjithashtu të prezantonte një reformë të ngjashme në vitin 2020 gjatë diskutimeve mbi subvencionet bujqësore të BE-së, por propozimi nuk u miratua.

‘Mos mendoni se konsumatorët janë budallenj’

Një nga argumentet kryesore për ndalimin e këtyre termave është se ato mund t’i ngatërrojnë konsumatorët, duke e bërë të paqartë se çfarë produkti po zgjedhin dhe blejnë në të vërtetë.

Një sondazh i vitit 2020 nga Organizata Europiane e Konsumatorëve BEUC zbuloi se shumica e konsumatorëve, rreth 70%, nuk janë të shqetësuar për emërtimin e “hamburgerëve” ose “salçiçeve” vegjetariane nëse produktet janë qartësisht të identifikueshme si vegjetariane ose vegane.

“Është zhgënjyese që Parlamenti i BE-së ra dakord të ndalojë emrat e përdorur zakonisht të lidhur me mishin, si ‘hamburgerë’ ose ‘salçiçe’, për alternativat me bazë bimore”, tha për Euroneës Irina Popescu, zyrtare e politikave ushqimore në BEUC.

Politikëbërësit duhet të përqendrohen në bërjen e paketimit të qartë dhe të kuptueshëm me etiketa të besueshme, shtoi Popescu.

Gjatë debatit të nxehtë të së mërkurës, disa nga komentet që u drejtoheshin eurodeputetëve të pranishëm ishin mjaft pikante.

“Disa politikanë këtu në parlament mendojnë se duhet të mos i besojmë inteligjencës së konsumatorëve, se ata nuk janë në gjendje të shohin dhe lexojnë atë që po blejnë në të vërtetë. Nëse diçka quhet hamburger vegan, atëherë të gjithë e dinë se nuk do të përmbajë mish”, tha eurodeputeti austriak Thomas Ëeitz.

Nëse nuk është qumësht, atëherë është një ‘pije’.

400 organizata kanë nënshkruar një letër të hapur duke bërë thirrje për tërheqjen e ndalimit të 29 termave të lidhura me mishin për produktet me bazë bimore.

Letra i kërkon BE-së të mbështesë precedentët ligjorë që mbrojnë etiketimin transparent dhe miqësor ndaj konsumatorit, dhe të mbështesë inovacionin dhe qëndrueshmërinë duke promovuar një fushë loje të barabartë, me opsione të bazuara në bimë të etiketuara qartë që fuqizojnë zgjedhjen e konsumatorit dhe inkurajojnë dieta të shëndetshme dhe miqësore me mjedisin.

Precedenti ligjor i përmendur në letër është një vendim i Gjykatës Europiane të Drejtësisë (GJED) vitin e kaluar, i cili vendosi që shtetet anëtare të BE-së nuk mund t’i ndalojnë prodhuesit e ushqimit të përdorin etiketa që tradicionalisht shoqërohen me mish në ushqimet vegjetariane, për sa kohë që etiketat përshkruajnë qartë se çfarë përmbajnë produktet.

Megjithatë, një çështje ligjore e krahasueshme lindi në vitin 2017 kur gjykata e lartë e BE-së trajtoi përdorimin e termave që lidhen me produktet e qumështit për produktet me bazë bimore, siç janë pijet me sojë dhe tërshërë.

Në atë rast, Gjykata Europiane e Drejtësisë vendosi që vetëm produktet që përmbajnë produkte qumështi të vërteta mund të përdorin terma të tillë si qumësht, gjalpë ose kos, duke rezultuar në etiketimin e alternativave me bazë bimore si “pije” në raftet europiane.

Teksti i Parlamentit duhet të negociohet ende nga të gjitha shtetet anëtare në Këshillin Europian, ku pritet të përballet me përçarje të konsiderueshme, pasi çështja po debatohet edhe brenda vendit në disa vende.

The post Hamburger, salsiçe, eskalop…/ Europa vendos: Këto terma nuk do përdoren për produkte me bazë bimore appeared first on Gazeta Si.