Ndjeshmëria ndaj glutenit mund të jetë dhe ‘imagjinare’

Mediat sociale dhe revistat e stilit të jetesës e kanë shndërruar glutenin, një proteinë në grurë, thekër dhe elb, në një problem ushqimor.

Atletët dhe personazhet e famshëm kanë promovuar të ngrënit “gluten free” (pa gluten) si sekretin e shëndetit dhe performancës më të mirë.

Por vlerësimi I publikuar në The Lancet, e sfidon këtë ide.

Duke shqyrtuar dekada kërkimesh, shkencëtarët kanë zbuluar se për shumicën e njerëzve që mendojnë se gluteni u shkakton problem, në të vërtetë vetë gluteni rrallë është shkaku.

Simptomat, por jo celiakia

Sëmundja celiake është kur sistemi imunitar i trupit sulmon veten kur dikush ha gluten, duke çuar në inflamacion dhe dëmtim të zorrëve.

Por njerëzit me simptoma të zorrëve ose të tjera pas ngrënies së ushqimeve që përmbajnë gluten mund të rezultojnë negativë për sëmundjen celiake ose alergjinë ndaj grurit. Thuhet se ata kanë ndjeshmëri ndaj glutenit jo-celiake.

Studiuesit donin të kuptonin nëse vetë gluteni, ose faktorë të tjerë i shkaktojnë vërtetë simptomat e tyre.

Studimi kombinoi më shumë se 58 studime që mbulonin ndryshimet e simptomave dhe mënyrat e mundshme që ato mund të lindin. Këto përfshinin studimin e sistemit imunitar, barrierës së zorrëve, mikrobeve në zorrë dhe shpjegimeve psikologjike.

Në të gjitha studimet, reaksionet specifike ndaj glutenit ishin të rralla dhe, kur ato ndodhnin, ndryshimet në simptoma ishin zakonisht të vogla. Shumë pjesëmarrës që besonin se ishin “të ndjeshëm ndaj glutenit” reaguan në mënyrë të barabartë, ose më fort, ndaj një placebo.

Një provë historike shqyrtoi rolin e karbohidrateve të fermentueshme (të njohura si FODMAP) tek njerëzit që thanë se ishin të ndjeshëm ndaj glutenit (por nuk kishin sëmundje celiake). Kur njerëzit hanin një dietë me pak FODMAP, duke shmangur ushqime të tilla si fruta, perime, bishtajore dhe drithëra të caktuara, simptomat e tyre u përmirësuan, edhe kur gluteni u rikthye.

Një tjetër tregoi se fruktanët, një lloj FODMAP në grurë, qepë, hudhër dhe ushqime të tjera, shkaktuan më shumë fryrje dhe shqetësim sesa vetë gluteni.

Kjo sugjeron që shumica e njerëzve që ndihen keq pasi hanë gluten janë të ndjeshëm ndaj diçkaje tjetër. Kjo mund të jetë FODMAP si fruktanët ose proteina të tjera të grurit. Një shpjegim tjetër mund të jetë se simptomat pasqyrojnë një çrregullim në mënyrën se si zorrët bashkëveprojnë me trurin, ngjashëm me sindromën e zorrës së irrituar.

Disa njerëz mund të jenë vërtet të ndjeshëm ndaj glutenit. Megjithatë, provat aktuale sugjerojnë se kjo është është në masë.

Njerëzit prisnin simptoma

Një gjetje e qëndrueshme është se si pritja për të pasur simptoma formëson thellësisht simptomat e njerëzve.

Në provat e verbëra, kur njerëzit pa e ditur hëngrën gluten ose placebo, ndryshimet e simptomave pothuajse u zhdukën.

Disa që prisnin që gluteni t’i sëmurte zhvilluan shqetësime identike kur u ekspozuan ndaj një placebo.

Ky efekt nocebo, homologu negativ i placebos, tregon se besimi dhe përvoja e mëparshme ndikojnë në mënyrën se si truri përpunon sinjalet nga zorra.

Hulumtimi i imazherisë së trurit e mbështet këtë, duke treguar se pritja dhe emocioni aktivizojnë rajonet e trurit të përfshira në dhimbje dhe si i perceptojmë kërcënimet. Kjo mund të rrisë ndjeshmërinë ndaj ndjesive normale të zorrëve.

Këto janë përgjigje të vërteta fiziologjike. Ajo që na tregojnë provat është se përqendrimi i vëmendjes në zorrë, i shoqëruar me ankthin për simptomat ose përvojat e përsëritura negative me ushqimin, ka efekte të vërteta. Kjo mund të sensibilizojë mënyrën se si zorrët bashkëveprojnë me trurin (i njohur si boshti zorrë-tru) në mënyrë që ndjesitë normale të tretjes të ndihen si dhimbje ose urgjencë.

Njohja e këtij kontributi psikologjik nuk do të thotë se simptomat imagjinohen. Kur truri parashikon se një vakt mund të shkaktojë dëm, rrugët shqisore të zorrëve amplifikojnë çdo ngërç ose ndjesi shqetësimi, duke krijuar shqetësim të vërtetë.

Kjo ndihmon në shpjegimin pse njerëzit mbeten të bindur se gluteni është fajtor edhe kur studimet tregojnë të kundërtën. Simptomat janë të vërteta, por mekanizmi shpesh drejtohet nga pritja dhe jo nga gluteni.

Kostoja e të jetuarit pa gluten

Për afërsisht 1% të popullsisë me sëmundjen celiake, shmangia e glutenit është thelbësore për jetën

Por për shumicën e atyre që ndihen më mirë pa gluten, gluteni nuk ka gjasa të jetë problemi i vërtetë.

Ka gjithashtu një kosto të të qenit pa gluten. Ushqimet pa gluten janë, mesatarisht, 139% më të shtrenjta se ato standarde. Ato gjithashtu shpesh kanë më pak fibra dhe lëndë ushqyese kryesore.

Shmangia e glutenit afatgjatë gjithashtu mund të zvogëlojë diversitetin në dietën tuaj, të ndryshojë mikrobet e zorrëve dhe të përforcojë ankthin në lidhje me të ngrënit.

The post Ndjeshmëria ndaj glutenit mund të jetë dhe ‘imagjinare’ appeared first on Gazeta Si.